zeyd ile amr

• eskilerin "a'dan z'ye" anlamında kullandıkları tabir. "amr'dan zeyd'e"
• zeyd ile amr klasik islam fikhinin hind ile birlikte kahramanlarindandir. her hangi bir fikhi meselede kahramanlarimiz hemen rolleri ile butunlesip sahne alirlar.
  oncelikle sahne hazirlanir, dekorlar yerli yerine yerlestirilir, makyajlar yapilir ve perde acilir... sonrasi su sekilde cereyan eder...
  
  sual: amr, zevcesi hind'i tarlanin tenhasinda zeyd'le fi'l-i seni' uzere gorse, gidip zeyd'e, "guzel kardesim yakisiyo mu bu yaptigin" deyip her hangi bir fiili mudahalede bulunmazsa eshasa ne gerektir?
  (bu meselede oldugu gibi canli performans her zaman cok kolay olmayabilir, ama herkes profesyoneldir.)
  
  el-cevap: oncelikle zeyd ile hind arasinda ask varsa saygi duymak gerektir. fakat kamuya acik alanda fi'l-i seni' uygun olmayacagi icin "edepsizlik etmeyin, yakisiyo mu size" demeli, ardindan da "arkadaslar yapiyorsaniz bile lutfen gizli yapin, sonra sikayet oluyor" denmelidir.
  hadiseyi uzaktan nemli gozlerle izleyen duygu adami amr'a ise "git belani allah'tan bul, godos herif" deyip kalayi basmalidir.
  (amr da zeyd de insan olduklari icin nisyan ile malullerdir. bu yuzden bu repliklerin bir suflor tarafindan hatirlatilmasi gerekebilir)
  nitekim mesele ciddi bir meseledir, goz yasi degil, kan gerektirir. bu durumu idrak edemeyen amr'a bir ceza vermemeli nasil olsa allah tarafindan belasinin verilecegi yukarida belirttigim gibi sert olmasa da uygun bir dille kendisine ifade edilmelidir.
  (sahne kapanir)
  
  bu mesele burada hallolduktan sonra dekorlar toparlanir, makyajlar silinir. sanki onca sey yasanmamis gibi zeyd ile amr ve dahi hind sahneyi terk ederler ve yeni fetvalara dogru yol alirlar.
  kim bilir kaderde yeniden hangi fetvada bulusmak vardir....
• 9. yüzyılda yazılan arap gramer kitabından el-ezher'in daha yeni basılmış arapça öğrenme kitabına kadar bin yıldır arapça kitabı diyaloglarında başrolü kimseye kaptırmamış ve muhtemelen kaptırmayacak ikili.
  
  türkçe bakınca birinin adı alfabenin ilk harfiyle öbürününki de alfabenin son harfiyle başlıyormuş gibi görünür. lakin amr'ın a'sı arap alfabesinin ilk harfi olan elif değildir, ayın'dır. arap alfabesinin son harfi de zeyd'in ze'si değildir, ye harfidir.
  
  bence bu iki ismin özelliği ibranicede benzeri olmayan, halis arapça iki isim olmasıdır. tek tek karşılaştırdığımdan değil; müteakip isimler de hep öyle seçildiği için öyle geliyor.
• ingilizce öğretme kitaplarındaki karşılığı için (bkz: mr brown and mrs brown went to seaside)
  günümüz fıkıh... şey pardon hukuk pratik çalışmalarında ise yerlerini bay a, bayan b ve hatta çocukları ç1, ç2 ve ç3'e bırakmışlardır.
• zeyd ile amr'a üçüncü bir er kişi şahıs eklenecekse bu da genellikle bekr^*olmakta imiş. ayrıca hatın kişi için (bkz: hind)
• [ne amr'a ehemmiyet verirsin, ne zeyd'e... cüneyd bile olsa, sence bir arpa değeri var!] feridüddin attar - mantıku't-tayr