incipit

• farsça karşılığı için (bkz: pishdaramad)
• bir romanın ya da daha doğrusu bir kitabın ilk cümlesidir.
  batıda kitapların ilk cümlelerini toplayan, tasnif eden vb. yapan edebiyat meraklıları vardır.
  sırf bu iş için kurulmuş internet siteleri de vardır.
  
  bana ilginç gelen "ikiz" diyebileceğimiz incipitlerdir. iki ayrı yazarın farklı zamanlarda yazdıkları kitaplara aynı cümlelerle başlaması ilginç...
  en iyisi bulduklarımdan birini bu başlığa yazayım:
  
  "yıllar önceydi, mutluydum, kendimdim ve mutluydum ama farkında değildim" kalp koleksiyoncusu - joyce carol oates (can yayınları - 2003 1. baskı çeviri: alev bulut) (cümle kitaptaki ilk öykü olan gök mavisi top adlı öykünün ilk cümlesidir)
  
  bu da tahmin edeceğiniz gibi onun ikizi (kelimesi kelimesine aynı değil tabii ama söylenen şey aynı):
  
  "hayatımın en mutlu anıymış, bilmiyordum" masumiyet müzesi - orhan pamuk (iletişim yayınları - 2008 1. baskı)
• kitapların ilk cümlesi, başlangıç. yeni açılmış bir enstitüsü bile var, tazecik; http://www.incipitenstitusu.com/
• merhaba demektir. bakışların ilk kez karşılaşmasıdır. o an anlarsın ileride neler olabileceğini, aslında daha çok neler olamayacağını...ne kadar olmayacak gibiyse o kadar heyecanlanır, o kadar peşinden gidersin. bir kitap sana ilk cümlesinde ne söylemiyorsa, sen en çok onu merak edersin. sana hiçbirşey vaadetmeyenin ardından daha da sürüklenirsin. bitmesin diye okumaya kıyamadığın da olur, gitmesin diye sevmeye kıyamadığın da. işte tutkuyla sürdüğün bu izler, bu kuyruklu harfler, hayaller, gölgeler... hepsi romanın sonunda havada kalıverir...ne yazık ki hiç bir son cümle ve hiçbir mutlu son doyurmaz açlığını, anlayamazsın. içinde öyle büyük bir boşluk oluşmuştur ki, kendin girsen bile dolduramazsın.
• (bkz: incipit enstitüsü)
• başlangıç, bir müzik eseri ya da bir edebiyat eserinin başı.
• latince, başlıyor sözcüğünden...
  
  edebiyat veya müzik eserlerinin, önce ortaçağ metinlerinin kataloglanmasında kullanılan giriş başlığı.
  
  - bir lied ya da aryanın sözlerinin başlangıcı.
  
  - anonim de olabilen bir bestenin ya da eserin bölümlerinin girişini yapan çalgı veya sesin nota başlangıcı.
  
  - 15. ve 16. yy.'larda mes'lerde ilk tema veya cantus firmus'un giriş sözleri.
• "hakiki dünyayı ortadan kaldırdık: geriye hangi dünya kaldı? sahte dünya mı acaba? ama hayır! hakiki dünyayla birlikte biz sahte dünyayı da ortadan kaldırdık!
  [öğle vakti; en kısa gölge anı; en uzun yanılgının sonu; insanlığın doruğu; incipit zarathustra.]" friedrich nietzsche - götzen-dammerung