ahmet ihsan tokgöz

• türk yazar, yayıncı ve siyaset adamı. jules verne'in romanlarını türkçe'ye ilk çeviren kişidir. 1890 yılında âlem basımevi'ni kurdu ve edebiyat-ı cedide akımının yayın organı olan servet-i fünun dergisi'ni yayımlamaya başladı.
  
  ikinci meşrutiyet'ten birinci dünya savaşı sonlarına değin yüksek ticaret mektebi'nde coğrafya öğretmenliği yaptı. 1919'da avrupa'ya giderek heyet-i temsiliye'nin amaç ve fikirlerini batı kamuoyuna duyurmaya çalıştı. lozan barış konferansı sırasında da türk basın bürosu'nun yöneticiliğini yaptı. 1931'de ordu milletvekili olarak girdiği tbmm'de yasama görevini ölümüne değin sürdürdü.
  
  başlıca yapıtları:
  altı hafta nil'de seyahat
  avrupa'da ne gördüm
  tuna'da bir hafta
  tirol cephesinde ateş hattında
  matbuat hatıralarım
  
  http://books.google.com.tr/…pa7#v=onepage&q&f=false
  
  sonradan gelen ekleme: bir yazar lozan barış konferansı'ndaki rolü hakkında resmi bir kaynak olup olmadığını sordu. bulabildiğim kaynaklar aşağıda, başkalarının da işine yarayabileceği için mesajla cevap vermek yerine bu girdiyi güncellemeyi tercih ettim.
  
  "lozan barış konferansı için kurulan basın bürosu yöneticiliği, hilal-i ahmer, himaye-i etfal cemiyeti, türk hava kurumu dernekleri üyelikleri, üç dönem ordu milletvekilliği yapmıştır."
  
  https://uskudar.edu.tr/…m-insani/ahmet-ihsan-tokgoz
  
  "...ve tbmm almanya-avusturya basın temsilcisi ve servet-i fünun dergisi sahibi ahmet ihsan tokgöz bir süre konferans çalışmalarına iştirak etmişlerdir."
  
  gazi paşam - cevat şenol, serdar küçükdemirci, neşe ışıldak
  kaynakçalı türk dış politikası kronolojisi: (1918-1938)
  
  "ahmed ihsan bey, türkiye cumhuriyeti’nin kuruluşunda da görev almış aydınlardan biridir. 23 nisan - 17 temmuz 1923 yılları arasında düzenlenen lozan konferansı’nın ii. dönem görüşmelerine, tbmm almanya-avusturya basın temsilcisi olarak katılmıştır."
  
  türk matbaacılığının önemli isimlerinden ahmed ihsan (tokgöz) ve matbaası
  
  "... beyoğlu 6. daire belediye müdürü, piyer loti derneği kurucusu ve başkanı, lozan barış konferansı için kurulan basın bürosu yöneticisi, hilâl-i ahmer, himâiye-i etfâl cemiyeti, türk hava kurumu dernekleri üyesi - ıv. dönem ordu milletvekili - evli, 3 çocuk."
  
  türkiye büyük millet meclisi kataloğu
  
  "cumhuriyet döneminde de derginin yayınını sürdürmüş, önemli işlerin başında bulunmuştur. lozan barış konferansı sırasında türk basın bürosu'nun yöneticiliğini yapmış, ordu milletvekili seçilmiştir."
  
  servet-i fünun matbaası'na ahmet ihsan levhası konulmalı - doğan hızlan
• denizler altında yirmi bin fersah' i çevirmiş kişi. dip notların sıkıcı ansiklopedilikligi disinda sıkıntı yok gibi görünüyor. gayet akıcı ve batıcı tarafları olmayan bir çeviri gibi duruyor -simdilik-.
  
  adam lozan'da görev almış. elinin değdiği bir kitabı okurken tarihi yarımadada dolaşırken hissettiğime benzer şeyler hissetmekteyim. düşünsene aynı göğün altında bir zamanlar kimler kimler vardı, gibi şeyler. yok artık, eskiler bu kadar yakın olmamali.
• istibdat döneminde yaşanan basın sansürü hakkında bilgi almak için mutlaka matbuat hatıralarım isimli kitabı okunması gereken gazeteci ve yazar.
• falih rıfkı atay'ın çankaya kitabında, 'tam bir menfaatçi' olarak telakki edilen zat.
  
  döneminin bira tekeli. bomonti bira fabrikası
  
  bomonti bira fabrikası, başka iki bira fabrikası ile birleşerek ve aralarına bazı sorumsuz fakat nüfuzlu kişileri alarak bir tröst oluşturmuşlardır. arpa 17 kuruş iken, bira 35 kuruşa satılıyordu. bugün arpa 100 paraya (2.5 kuruş), 3 kuruşa düşmüş olmasına rağmen bira fiyatları düşmüyor. bir şişe biranın maliyeti 4 kuruş (8 kuruş olduğunu söyleyenler de var). bira şirketlerinin devlete ödedikleri vergi çok az. bira tröstünün kârı en az üç mislidir. halk rakının litresini 400 kuruşa içiyor; ama, verdiği paranın devlet hazinesine gittiğini biliyor. birada ise, para şunun bunun cebine gidiyor. bugün devlet inhisarlarına karşı şiddetli eleştiriler getirilirken, birkaç açıkgözün bira alanında “fiili inhisar” oluşturmalarına göz yumulmamalıdır. her zararlı kurum tarihe karışırken, bomonti’nin oluşturduğu inhisar da tarihe karışmalıdır. bu inhisar, özel kuruluşların tekelinde olmamalıdır.
  
  kaynak: ağaoğlu ahmet’in “liberal muhalif” gazetesi: akın (1933).
  
  bomonti hisselerini toplayan ahmet ihsan tokgöz idare meclisi başkanı, yanında ismet inönü'nün eniştesi kudüslü abdürrezak bey yönetim kurulunda. atatürk'ün gazi çiftliği'nde kurduğu bira tesisin genişletilmemesi için ve kendi tekelini korumak için ne gerekiyorsa yapıyorlar. bu mesele atatürk-inönü anlaşmazlığının nedenleri arasında ve merkezinde ahmet ihsan tokgöz vardır.
  
  hakkı devrim'in eşi, gülseren devrim'in dedesidir.
  
  matbuat hatıraları kitabının 1. cildini mahmut ekrem'e ithaf etmiştir. recaizade mahmut ekrem
  mülkiye'den hocasıdır. servet-i fünun'un fikir babası da, tevfik fikret'i buraya katan ve başına geçiren de yine recaizade mahmut ekrem'dir.
• edebiyat tarihimizin en uzun ömürlü mecmuasını (servet-i fünun) çıkaran ahmet ihsan bey, kırk beş yılı aşkın bir zaman diliminde var olan okura hizmet etmiş bir münevverdir. matbuat hatıralarım ve babıali yokuşu'ndan portreler kitapları necati tonga tarafından yayına hazırlanmış. okurun ilgisiz kalmamasını diliyorum.