günün adamı

• günün adamı.
  
  //önsöz
  
  bu piyesi dört yıl evvel, bir tatil ayında, sırf el alıştırmak için karaladım. ilk hikâyelerimi herkesten gizlemeyi nasıl bir saygı borcu bildimse, tiyatro alanındaki bu denememi de ele güne çıkaracak değerde bulmuyordum. nitekim "günün adamı" üç koca yıl çekmecemde uyudu durdu. sonra dostlar aklımı çeldiler. piyes şehir tiyatrosuna sunuldu. kabul edildi. roller dağıtıldı. tam oynanacakken, temsili zararlı görülerek repertuardan indiriliverdi. yazarı da böylece, herkesin gözünde töhmetli duruma düşürülmek istendi.
  
  şimdi mesele şehir tiyatrosunu aşıp istanbul valisine, istanbul valisini de aşıp sayın devlet reisine, oradan da başvekâlete intikâl etmiş bulunuyor.
  
  şu halde; "günün adamı"nı bugün kitap halinde bastırışım, onu asla bir matah sanışımdan değil, kendimi müdafaa için, buna âdeta zorlanmış oluşumdandır.
  
  kaderin şu cilvesine bakın ki, onu temsilden menedenlerin bu hareketini bir derece düzeltmek, henüz bazı tiyatrolarımıza tamamen yerleşmedi ise bile, yurdumuzda yine de bir söz hürriyeti bulunduğunu ispat etmek ödevi böylece dönüp dolaşıp yine yazara düşmüş oldu.
  
  bu piyesi bir bakıma bir tenis topuna benzetmek kabildir. bıraksalar öbür toplar kadar, hatta belki onlardan az sıçrayacak bir tenis topu. ne var ki, bunu hızla yere çarptıklarından fazla ses çıkardı, tavana kadar sıçradı.
  
  bundan ötürü şimdi naçiz eserimin basında ve halk efkârında uyandırdığı ilgi ve sevgiden kendime yersiz bir kuruntu payı çıkarmaya kalkışacak değilim.
  
  bu çatışma bana şunu öğretti ki, bazen bir yazar topluma, eseriyle olduğundan çok, eserinin temsil ettirilmemesinin ortaya çıkardığı gerçeklerle daha da faydalı olabilirmiş.
  
  buna bir ikincisi nasip oldu. ne denebilir...//
  
  haldun taner
  
  cevizlik - 28 kasım 1953
  
  iç. "bütün oyunları 4 (günün adamı-dışardakiler)", bilgi yayınevi, 1.b., istabul-şubat 1990, s. 7-8.
  
  yayınevinin notu:
  
  //haldun taner'in bu oyunu, taner'in 1953'te yazdığı önsözden ve 1953'teki dergilerle gazetelerden yapılan alıntılardan da anlaşılabileceği gibi, tam oynanacakken repertuardan çıkartılmıştır. bu durum, o yıllarda oldukça önemli tartışmalara neden olmuştur.
  
  aradan yaklaşık kırk yıl geçmesine karşın, "günün adamı"nın değişmediğini, güncelliğini koruduğunu, okurlarımız da göreceklerdir.
  
  bilgi yayınevi olarak "haldun taner bütün eserleri" dizisi içinde "günün adamı"nı 1990'da yayımlarken, bunun yazarın göztden geçirdiği metin olduğunu da belirtmeliyiz.//
  
  bilgi yayınevi
  
  iç. age, s. 8