makhnovshchina
-
"makhno'ya* ait" anlamına gelen ve nestor makhno öderliğinde ukrayna'da örgütlenen anarşist hareketi temsil eden sözcük.
peter arşinov'un "istoriya mahnovskogo dvijeniya" (mahnovist hareketin tarihi) isimli kitabı da türkçe'ya kaos yayınları tarafından çevrildiğinde isim olarak bu kelimenin türkçe okunuşu seçilmiştir: mahnovşçina.
http://tr.wikipedia.org/wiki/mahnovşçina -
ukrayna'da üstüne çokça yazılması gereken anarşist bir köylü hareketi.
aynı zamanda, ukrayna'da anarşist kara ordu'nun lenin'in ukrayna'daki devrimi baltaladığını vurgulayan, grup yorum'un partizan adlı şarkıda "lenin'in işaretiyle ayaklandı partizan" sözleriyle melodisini arakladığının aksine, orjinal halinde lenin'in ukrayna'daki partizanları brest litovsk anlaşmasıyla almanlara sattığını ifade eden devrimci bir halk türküsünün de adıdır.
mahnovşçina mahnovşçina
rüzgarda dalgalanır kara bayrağın
ökemizle kara
kanımızla kızıl
dağlarında, ovalarında
karında, rüzgarında
ukrayna'da bir uçtan bir uca
partizan yükseliyor ufukta
ilkbaharda lenin yaptığı anlaşmalarla
verdi ukrayna'yı almanların eline
sonbaharda mahnovşina
savurdu hepsini rüzgarıyla
mahnovşçina mahnovşçina
rüzgarda dalgalanır kara bayrağın
ökemizle kara
kanımızla kızıl
denikin'in beyaz ordusu
şarkılar söyleyerek girdi ukrayna'ya
ama çok geçmeden mahnovşçina
savurdu hepsini rüzgarıyla
mahnovşçina mahnovşçina
partizanın kara ordusu
savaştı ukraynada
kızıllara ve beyazlara karşı
mahnovşçina mahnovşçina
partizanın kara ordusu
sonsuza dek silmek istedi
ukrayna'dan bütün iktidarları
mahnovşçina mahnovşçina
rüzgarda dalgalanır kara bayrağın
ökemizle kara
kanımızla kızıl
(http://flag.blackened.net/…/song_makhnovtchina.html)
dinle: http://www.youtube.com/watch?v=t8tdaij1p-w -
bandistanın türkçe çevirisi ile karşımıza çıkardığı halk şarkısı.
[https://www.youtube.com/watch?v=e-4wjmgb_l0 https://www.youtube.com/watch?v=e-4wjmgb_l0] -
ukraynanın kara bayraklık anarşist gerillaları mahnovşçinaların marşı
[https://www.youtube.com/watch?v=t8tdaij1p-w https://www.youtube.com/watch?v=t8tdaij1p-w] -
bolşevizmi reddeden, birinci dünya savaşı sonrası ukrayna'da beliren harekettir.
makhnovshchinayı anlayabilmek için rus devrimi'nin dinamiklerini doğru irdelemek gerekir. dekabristleri (bkz: dekabrist ayaklanması/@highpriestess) rusya'daki devrimci hareketin erken örneklerinden olarak tanımlamakta beis yoktur. haliyle, rus devrimci hareketinin reel anlamda bir işçi hareketi ile başladığını iddia etmek pek doğru olmayacaktır.
bunu en iyi açıklayan rus sosyalist hareketini eleştiren pyotr arşinov'dur. sosyalist entelektüellerin ideolojilerinin halkı temsil ettiğinin büyük bir yalan olduğunu söyler. dekabristler her ne kadar hezimete uğramış olsalar da, fikirleri daha sonraki dönemlerde devlet sisteminin mükemmelleştirilmesinde ve sosyalist devlet anlayışının yüceltilmesinde rol oynayacaklardır.
arşinov ekim devrimi'ni yorumlarken de devrimin sonuçlarının “fabrika işçinin, toprak köylünün” sloganı ile uyuşmadığını hatırlatır. (aslında almanya'daki larping faciası bu tür olaylar için çok daha rezil bir örnek olabilir: (bkz: alman devrimi/@highpriestess) ) devrime giden yolda sosyalistler marksist propogandayı kendi çıkarları için kullanmışlardır fakat ekim devrimi'nden sonra kapitalizm pratikte yıkılmamıştır.
arşinov'a göre ukrayna'da bolşevik diktasının kolay kolay kabul görmemesinde ukrayna halkına bağımsızlık ruhunu aşılayan vol'nitsa geleneği etkilidir. brest-litovsk antlaşması ise ukrayna için iç açıcı sonuçlar vermemiştir. ukrayna, bu antlaşmadan sonra almanlar ve avusturyalılar tarafından ekonomik olarak sömürülmeye başlamıştır. bu süreçte ise otokratik hetman rejimi halkını koruma hususunda başarılı olamamıştır.
dolayısıyla köylü hareketi ukrayna'da kısa bir sürede yayılmıştır. bu hareketin örgütlenmesi de nestor mahno komutasında gerçekleştiğinden, hareket makhnovshchina adını almıştır.
bu dönemde makhnovshchina dışında ukrayna'da güç sahibi olan iki önemli hareket daha mevcuttur:
- petlurizm
- bolşevizm
üç hareket birbiri ile çatışma halindedir. petlurizmin dayandığı sınıfsal temel oldukça farklıdır zira petlurizm ukrayna'nın milli burjuvazisine ait bir akımdır. arkasında liberal entelijansiya olan petlurizm bolşevizme ciddi darbeler vurmuş olsa da ukrayna'da iktidarını uzun süre koruyamamıştır.
ne var ki, makhnovshchina sahadaki tüm başarılarına rağmen diğer akımların aksine konvansiyonel devlet kurgusuna karşı geldiği için kaybetmeye en başından mahkum olmuştur.
* * *
ps: arşinov'un eseri libcom'da mevcuttur, detaylı okumak isteyenler için link.
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap