so long marianne

• cohen şarkılarında şöyle bir durum var, gayet kişisel: bir playlistin içinde iki-üç tane cohen çalıp geçsin... olmuyor bu bende. bir geceme maloluyor çoğu zaman. bazen tek bir parçası. sapık gibi iki gün üstüste avalanche dinlediğimi bilirim başka bir şey dinlemeden. bu disorder tabii şahsımdan başkasının problemi değil ama cohen'le ilgili teşhisim de burada doğuyor bir bakıma. sanki savunmasız bir anınız var da müzik bunu kolluyormuş gibi, tam o anda bir yerden kulağınıza çalınıyor ve sizi esir alıyor. bir şarkıcıyı, bir grubu, bir müziği neden seversiniz? kulağınızın pasını atıyor diye mi? eğleniyorsunuz diye mi? gaza getiriyor veya gözyaşı döktürüyor diye mi yoksa? zaman zaman şerhiyle hepsi işaretini seçiyoruz. ama genelleştirmek lazım, genelleştirmemiz lazım bu sorunu. müzik, biraz da eğitimi ve kodlanışı zor ya da herkesin aşina olmamasından kaynaklı, bir türlü ifade edilememe gibi kronik bir sorunu hediye eder her defasında dinleyiciye. dinleyici de rasyonelleştiremediği şeyin bilgisini harita gibi çıkaramadığından deli divane gibi koşar onun peşinden. tekrar sorayım, bir müziği niye seviyoruz? tam da bizi ele geçirdiği için değil mi? elindeki bütün araçlarıyla o müziğin esiri olduğumuz için değil mi?
  
  biraz da belki sözlerindendir ama. müziği tüketilebilir kılma tehlikesi taşıyan sözler... ama şiir öyle kolay tükenmez, iyi bir şair tarafından yazıldığı müddetçe. hem bize derse ki mesela,
  
  "well you know that i love to live with you,
  but you make me forget so very much.
  i forget to pray for the angels
  and then the angels forget to pray for us."
• reklam cingılı gibi şarkı. ağzıma dolandı iki gündür ki geçen asansörde iğrenç ince sesimle nakaratını söylüyordum, komşu asansörün kapısını açtı. karşılıklı güldük, sonra eve gidip ağladım, sonra tekrar güldüm.
• yazanin ve yazdiranin birbirine ve hayata olan vedasini okuduktan sonra gozyasi dokturen sarki...
  
  2016 temmuz'da, losemi teshisi konulan ve olmek uzere olan marianne'e leonard cohen bir veda mektubu yazmis. cok yakinda ben de yanina gelecegim, demis.
  
  *** wikipedia'dan alinti ***
  
  she was diagnosed with leukemia in late july 2016. her close friend jan christian mollestad contacted cohen to tell him ihlen was dying. leonard cohen penned a poignant final letter to her, writing:
  
  well marianne it's come to this time when we are really so old and our bodies are falling apart and ı think ı will follow you very soon. know that ı am so close behind you that if you stretch out your hand, ı think you can reach mine. and you know that ı've always loved you for your beauty and your wisdom, but ı don’t need to say anything more about that because you know all about that. but now, ı just want to wish you a very good journey. goodbye old friend. endless love, see you down the road.
  leonard cohen
  
  ***
  
  leonard cohen'in yazdigi mektup, marianne'e olumunden once ulasmis ve marianne'nin arkadasi leonard cohen'e marianne'nin son dakikalarina anlatan asagidaki mektubu yazmis:
  
  *** leonard cohen'in facebook sayfasindaki paylasimi ***
  
  dear leonard
  marianne slept slowly out of this life yesterday evening. totally at ease, surrounded by close friends.
  your letter came when she still could talk and laugh in full consciousness. when we read it aloud, she smiled as only marianne can. she lifted her hand, when you said you were right behind, close enough to reach her.
  ıt gave her deep peace of mind that you knew her condition. and your blessing for the journey gave her extra strength. jan and her friends who saw what this message meant for her, will all thank you in deep gratitude for replying so fast and with such love and compassion.
  ın her last hour ı held her hand and hummed bird on a wire, while she was breathing so lightly. and when we left he room, after her soul had flown out of the window for new adventures, we kissed her head and whispered your everlasting words
  so long, marianne
  
  ***
  
  28 temmuz 2016'da, 81 yasinda hayatini kaybeden marianne,
  ve sozunu tutup, kisa bir sure sonra marianne'nin yanina giden,
  10 kasim 2016'da, 82 yasinda hayatini kaybeden leonard cohen...
  
  fonda "so long marianne" calarken, sarabin bana verdigi guce (ya da gucsuzluge) dayanarak, itiraf ediyorum ki, hayattaki en buyuk eksigim boyle bir bag kuramamak olacak sanirim...
• hemen sozlerini de yazayim:
  
  come over to the window, my little darling,
  i'd like to try to read your palm.
  i used to think i was some kind of gypsy boy
  before i let you take me home.
  now so long, marianne, it's time that we began
  to laugh and cry and cry and laugh about it all again.
  
  well you know that i love to live with you,
  but you make me forget so very much.
  i forget to pray for the angels
  and then the angels forget to pray for us.
  
  now so long, marianne, it's time that we began ...
  
  we met when we were almost young
  deep in the green lilac park.
  you held on to me like i was a crucifix,
  as we went kneeling through the dark.
  
  oh so long, marianne, it's time that we began ...
  
  your letters they all say that you're beside me now.
  then why do i feel alone?
  i'm standing on a ledge and your fine spider web
  is fastening my ankle to a stone.
  
  now so long, marianne, it's time that we began ...
  
  for now i need your hidden love.
  i'm cold as a new razor blade.
  you left when i told you i was curious,
  i never said that i was brave.
  
  oh so long, marianne, it's time that we began ...
  
  oh, you are really such a pretty one.
  i see you've gone and changed your name again.
  and just when i climbed this whole mountainside,
  to wash my eyelids in the rain!
  
  oh so long, marianne, it's time that we began ...
• "ah marianne, yine hatırlayacağız her şeyi ve yine güleceğiz, yine ağlayacağız...sonra yine güleceğiz ve yine ağlayacağız..."
• özellikle
  
  "your letters they all say that you're beside me now.
  then why do i feel alone? "
  
  ("mektuplarının tamamı diyor ki şu an yanıbaşımdasın, öyleyse neden kendimi yalnız hissediyorum?")
  
  kısmı çok güzeldir.
• bir kadın a ancak bu kadar güzel veda edilebilir.
• pek çok leonard cohen şarkısı gibi, aslında albüm kaydında yer almayan kimi sözleri de olan parçadır.
  
  so long marianne'in de ilk kez 1968 bbc kaydında yer verilen ve daha sonra kimi defalar cohen'ın şarkının sonuna eklediği ekstra bir kıtası daha vardır. ki şöyledir:
  
  if you leave, where will i keep you then?
  in my heart as some men say
  then i who was born to love everyone
  why should i keep you so far away?
  
  muazzam.
  
  yine 70'lerdeki konserin bootleglerinde kimi zaman, şarkının ilk kıtasını şu aşağıdaki mısralarla değiştirmişliği vardır:
  
  ah your eyes, oh how could i forget your eyes
  but your body's at home in every sea
  how come you give away your news to everyone
  i thought you said it was a secret just for me.
• alex wolff'un leonard cohen'e hayat vereceği dizi projesi. thea sofie loch næss (“the last kingdom,” “delete me”) ise marianne ıhlen rolüyle izleyici ile buluşacak.
• marianne'lerimizi alıp yollara koyulduğumuz şarkıdır. kafamızı karlara gömdüğümüz şarkıdır.
  bu kadar. cesurum demedim ki, hiç.