brown hareketi ^*

• - 1827'de ingiliz biyolog robert brown (1773-1858) sıvılarda ve gazlarda toz parçacıklarının hareketini ilk kez gözlemledi.
  
  - brown parçacıkların gelişigüzel hareket ettiğini gördü, ancak neden hareket ettiklerini bilemedi; parçacıkların canlı olduğunu sandı.
  
  - brown'un gördüklerinin açıklaması 20. yy'a almanya doğumlu bilim adamı albert enistein (1879-1955) parçacıkların hareketinin nedenlerini bulana kadar bekleyecekti.
  
  - einstein toz benzeri parçacıkların hareketine, havayı oluşturan "görünmez" moleküllerin çarpması olduğu açıklamasını getirdi.
  
  - parçacıkların sıvılarda ve gazlardaki bu hareketine robert brown'un anısına, brown hareketi adını vermiştir.
• belirli bir kalibi, yonu veya modeli takip etmiyen davranislar. mesela suda asili kalan polenlerin davranislari veya stock market. stock markette belirli bir trend olmasina karsin volatility bilinmez. hisse senetlerinin fiyatlari belirli bir trendi takip etmesi dolasiyla, ( drift ) geometric brownian motion a sahiptirler.
• sureksiz zaman serilerindeki random walk'un surekli zamana adapte edilmi$ halidir kisaca. drift, diffusion parcalari vardir bunun.
• (bkz: malaka).
• teknik analiz ahalisinin aslinda tv'ye cikip haybeden para kazandigini kanitlayan binlerce istatistiksel bilim aracindan en unlusudur. temel analizin de ulkemize bir gun gelmesi dilegiyle..
  
  ps. once canli bir maymun alinir, eline verilen^* bozuk para, rusvet (yiyecek olabilir) karsiliginda havaya attirilir. adi gecen yorumcularin sonraki gunun borsa aktivitesinin yonunu bilme olasiligi, maymunun o gunki tura atmasi ihtimalinden yuksek degildir.. (bu aktivite sallama olmayip halen chartistleri $ebek etme de kullanilmaktadir amerikan tv'lerinde)
• yeni gelistirdiğim bir teknik. ancak sectiklerime ogretiyorum
• (bkz: brownian motion)
• wiener process olarak da bilinir.
• şu adreste kendisi hakkında güzel bir yazı bulunan olgu:
  http://www.moleschino.org/wp/?p=63
• adini iskoc botanikci robert brown'dan alan stokastik surec. brown 1820'lerde farkeder ki bir bardak suyun icine attigi bir polen tanesi, suyun icinde kendi kendine titresip hareket etmektedir. hareket ancak mikroskop altinda gorulebilecek kadar ufak olmasina ragmen uzun vadede polenin su icinde surekli yer degistirmesine yol acmaktadir. brown once polenin canli oldugu icin hareket ettigini dusunur, ama ayni hareketi su icindeki toz parcaciklarinda falan da gozlemleyince olayin canli olmakla bir alakasi olmadigini anlar. sonucta hareketin sebebini cozemez. cozum 1900'lerin basinda albert einstein'dan gelecektir: su icindeki polen tanesi dort bir yandan su molekullerinin bombardimanina maruz kaldigi icin kiprasip durmaktadir. maddenin molekullerden olustugu iddiasi o siralarda tartismali bir iddiadir, dolayisiyla brown bunu niye kendi dusunememis diye cok ustune gitmemek lazim.
  
  einstein'in ve norbert wiener'in cabalariyla matematiksel temelleri atilan brown hareketi (brownian hareket biraz turkceye yamultma olmus), bugun isi iletiminden hisse senedi fiyatlarina kadar pek cok rassal fenomenin modellemesinde kullanilir. monte carlo simulasyonu araciligiyla bazi diferansiyel denklemlere lokal cozumler bulmamiza da yardim eder bu hareket.