leda and the swan

• bicem olarak sonedir ama konusu itibariyle biraz tezatlik tasir. zeus kugu gorunumu alip leda'ya tecavuz etmektedir, lenada buna karsi gelememektedir ya da karsi gelmek istememektedir. truvasavasi'na neden olan helen leda'nin cocugudur.
  leornardo da vinci ve michalengelonun leda ve zeus mitinden esinlenerek yaptiklari resimler vardir.
• bir william butler yeats şiiri. zeusun sparta kraliçesi ledaya tecavüz etmesiyle leda'nın nurtopu gibi üç yumurtası olur: ikizler castor ile polydeuces, clytemnestra ve helen. clytemnastra kocası agamemnondan öç almak için öldürtmüş, helen de güzelliğiyle troya savaşının çıkmasına neden olmuş; şiddet şiddet doğurmuştur.
• zeusun kuğu kılığına girmesi kimi eleştirmenler tarafından freudcu bir bakış açısıyla yorumlanır ve kugunun uzun boynunun zeusun ve dolayısıyla tüm erkeklerin cinsel organını temsil eder.
• leda ve kuğu...
  
  leda, kuğu kılığına giren zeus'la birlikte olduğu gece sparta kralı olan kocası ile de birlikte olduğundan kaynaklar; castor, polydeuces, clytemnestra ve helen'in babalarının kim olduğu konusunda oldukça kararsızdır. ancak pek çok kaynak, helen'in zeus'un kızı olduğunu ve zeus'un bir kuğu kılığında döllediği yumurtadan çıktığını söyler.
  
  sadece bu isimde onlarca sanat eserinin olması aslında bir ölçüde enteresandır. meraklısı için michelangelo'nun resmettiği leda ve kuğu şöyle bir şeydir:
  http://www.nationalgallery.org.uk/…s/img/ng1868.jpg
  
  coreggio'nun resmettiği leda da büyüleyicidir: http://www.beloit.edu/…50/museum150/zeus/image3.jpg
  
  ve evet son bir örnek kabilinden yeats'in şiirini de buraya yapıştırırsam sahiden uslu bir kız gibi hissedeceğim kendimi.
  
  leda and the swan
  
  a sudden blow: the great wings beating still
  above the staggering girl, her thighs caressed
  by the dark webs, her nape caught in his bill,
  he holds her helpless breast upon his breast.
  
  how can those terrified vague fingers push
  the feathered glory from her loosening thighs?
  and how can body, laid in that white rush,
  but feel the strange heart beating where it lies?
  
  a shudder in the loins engenders there
  the broken wall, the burning roof and tower
  and agamemnon dead.
  being so caught up,
  
  so mastered by the brute blood of the air
  did she put on his knowledge with his power
  before the indifferent beak could let her drop?
  
  william butler yeats
  
  -leda and the swan, hakkinda kafanizda bir tanim veya verebileceginiz bir ornek varsa eklemekten cekinmeyin:
  utanarak ve kızararak
  -şey ben bi tanım yaptım, üçte örnek verdim, olmuş mu?
  - olmuş aferin de yaratıcılık nerede kızım?
  -şey, sabah 08:58'de ancak bu kadar oluyor efendim...
• francois boucher tablosu. hannibal dizisinde yemek odasındaki asılı olan tablo.
• leda and the swan
  
  a sudden blow: the great wings beating still
  above the staggering girl, her thighs caressed
  by the dark webs, her nape caught in his bill,
  he holds her helpless breast upon his breast.
  
  how can those terrified vague fingers push
  the feathered glory from her loosening thighs?
  and how can body, laid in that white rush,
  but feel the strange heart beating where it lies?
  
  a shudder in the loins engenders there
  the broken wall, the burning roof and tower
  and agamemnon dead.
  being so caught up,
  so mastered by the brute blood of the air,
  did she put on his knowledge with his power
  before the indifferent beak could let her drop?
  
  william butler yeats
  
  ***
  leda and the swan / leda ile kuğu
  
  birdenbire bir vuruş: çarpışı o koca kanatların
  çırpınan kızcağızın üstünde, perdeli parmakların
  okşadığı bacaklar, gagası ensesinde,
  kollarında umarsız, öyle göğüs göğüse.
  
  nasıl itebilir ki o ürkek parmaklarıyla
  o tüylü kahramanı gevşeyen bacaklarından?
  nasıl duymaz uzanıp o beyaz çırpınışın üstüne
  yüreğin o garip atışını yattığı yerde?
  
  belinin ürperişi orada belirliyor
  yıkılmış duvarları, yakılmış kuleleri
  ve ölü agamemnon’u.
  kaptırıp kendini böyle
  boyun eğdiğine göre havanın gem vurulmaz kanına,
  acaba mal etti mi kendine bilgisiyle gücünü
  aldırışsız gagası onu salıvermeden yere?
  
  william butler yeats
  çeviri: cevat çapan
  
  ***
  leda and the swan / leda ile kuğu
  
  çarpışı kanatların; bir vuruş birdenbire,
  kızın üstüne gerip omuzlarına kadar
  gagasında ensesi, sarsılırken göğsünde
  karanlık kumaşların okşadığı kalçalar.
  
  nasıl itebilir o korkunç parmaklarıyla
  beyaz tüylü zaferi rahat bacaklarından?
  nasıl duyabilir ki ya gövdesi sazlarda
  o değişik yüreği yattığı yerde vuran?
  
  orda doğuyor sırtının ürperişi
  yıkık duvarla birlik yakılmış çatıları,
  ölü agamemnon’la.
  tutulmuş böylesine
  
  kanlarıyla havanın, kötülük bütün işi,
  hani nerde bilgisi, kuvveti ortada mı
  aldırışsız gagadan düşüvermeden önce?
  
  william butler yeats
  çeviren : ülkü tamer
  
  iskender savaşır'ın dikkat çektiği muhteşem bir görsel leda ve kuğu seçkisi içeren internet sayfası..
• being so caught up,
  so mastered by the brute blood of the air..
• leda ve kuğu, yunan mitolojisinde tanrı zeus'un kuğu kılığına girerek leda'yı baştan çıkardığı ya da ona tecavüz ettiği bir öykü ve sanat konusudur. hikâyenin birçok versiyonuna göre zeus tarafından çok arzulanan leda, sparta'nın en büyüğü olan olan eurotas nehrinde yıkandıktan sonra çıplak bir halde güneşte kurumaktadır. zeus bir kartaldan kaçıyormuş gibi davranan bir kuğu kılığına girer ve leda, şefkatle onun kucağına sığınmasına izin verir. bu vesile ile gerçekleşen cinsel ilişki; hikâyenin bazı versiyonlarında gönüllü, bazılarında ise tecavüzdür. leda'nın aynı gece kocasıyla da çiftleştiği söylenir; sonucunda iki yumurta yumurtlamış ve bu yumurtalardan çocuklar çıkmıştır. mitolojiye göre leda, zeus'un çocukları helen ve polydeuces'i doğururken aynı zamanda kocası sparta kralı tyndareus'un çocukları castor ve clytemnestra'yı da doğurmuştur. bu efsane, klasik dönemin ve yine rönesans'tan günümüze kadar en açık erotik sanatın bazılarına ve açıklanamayan temsillere yol açmıştır.
  
  dünyanın dört bir yanındaki müze ve koleksiyonlarda, en büyük sanatçılar tarafından yapılmış yüzlerce resim, çizim ve gravür bulunmaktadır; heykeller, rölyefler, sikkeler, duvar halıları, çömlekler, mücevherler... leda ve sahte kuğunun bu tuhaf ilişkisini temsil etmektedir.
  
  en dikkat çekici eserlerden bir tanesi rus sanatçı igor zeinalov'un bronz heykeli, leda'nın "doggy style" denilen pozisyonda ve açık bir zevk hissetmesi şeklindeki en bilinen hikayeyi betimliyor. (eserlerin diğer versiyonlarının çoğunda leda otururken ya da uzanırken önden ilişkiye girmektedir ve çoğunluk leda'nın iması ve zevki konusunda oldukça utangaç, hatta şüphecidir. çok az bir kısmı da açık bir isteksizliği tasvir eder.)
  
  burada kuğu oldukça gösterişli bir şekilde tasvir ediliyor ve kızın duruşu ile tavrı inandırıcı, erotik ve son derece gerçekçi. (aşağıya sarkması gereken küpeler hariç.)
  görsel
  görsel
  görsel
  
  altın ve gümüş, mavi mineli madalyon benvenuto cellini tarafından ilk gençliğinde (1520'ler) gonfaloniere gabbriello cesarino için yapılmıştır ve şu anda floransa'daki "museo nazionale del bargello "da muhafaza edilmektedir.
  
  resimde oturan leda, önden ilişkiye girmiş ve bu sırada kuğuyu öpmektedir.
  görsel
  
  bir diğer dikkat çekici eser ise ms 1. yüzyıldan kalma pişmiş topraktan bir roma kandili. münih'teki "staatliche antikensammlungen "de muhafaza edilmektedir.
  
  bu etkileyici kabartmada, eros tarafından desteklenen zeus, kuğunun boynunu biraz enerjiyle kavrayarak geri çekilen ve savunmaya çalışıyor gibi görünen leda'yı ayakta tutmaktadır. ortada bir sunak ise olayı kutsamaktadır... leda'nın altında, zamanı geldiğinde yumurtladığı yumurtalardan birisi görülmektedir.
  görsel
  
  sanatçıların çoğu tasvirlerinde zeus'un yaklaşımının haklı yanları olduğunu ve leda'nın muhtemelen gerçekten yeni (tuhaf da olsa) bir şey deneyimleme fırsatını yakaladığını düşünerek kabullenici leda'ları tercih etme ve onlarla empati kurma eğilimindeydi. bununla beraber çok az bir kısmı da bu ilişkinin bir tecavüz olduğunu düşünerek leda'yı hoşnutsuz tasvir etmişlerdi. konu ile ilgili wikipedia'da da oldukça teferruatlı bir başlık ve bol miktarda esere ait fotoğraf da bulunmaktadır.
  link