sivil haklar hareketi

• abd'de siyahlarin yurttaslik haklarina kavusmasini saglayan, genelde 1954'de yargitay'in^* kansas'ta devlet okullarindaki irk ayrimini yasa disi kabul edilmesi ile baslatilan ve buyuk olcude irkci guney eyaletlerinde gelisen, buyuyen kitlesel hareket.. onemli donum noktalari arasinda 1955'te meydana gelen montgomery otobus boykotu^*, 1963'te martin luther king jr'in meshur i have a dream soylevine de sahne olmus march on washington gosterisi, yine ayni yil alabama'nin birmingham sehrinde meydana gelen sixteenth street baptist church bombalamasi, 1964'te baskan johnson'in civil rights act'i imzalamasi, 1965'te malcolm x'in suikaste ugramasi, yine ayni yil meydana gelen selma olaylari, 1968'te martin luther king jr'in suikaste ugramasi sayilabilir..
  70'lerden sonra, siyahlarin buyuk olcude haklarini kazanmalari sonucu, yavas yavas hizini yitirmistir..
• (bkz: gay pride parade/4) sayılabilir sanırım.
• (bkz: ahimsa)
• siyahlarin kazandigi yoksul olma hakki, sosyal saglik ve barinma olanaklarina sahip olamama hakki, yurutmede esit temsil edilememe hakki, sokakta kolluk kuvvetleri tarafindan ayrimciliga ugrayabilme^* gibi muhtesem haklar cercevesinde sadece "hizini yitirmistir".
• liberalizmden etkilenmis (ve hatta liberalizmi etkilemis) oldugu suphesiz olan hareket - hani bugunun amerika'sinda liberal dusuncenin uzerinde en sik uzlastigi baska bir alan varsa anlatsinlar bilmek isteriz.
  
  ote yandan bu hareket liberalizmden etkilendi diye, bu harekete su veya bu sekilde dahil olmus her bireyin veya grubun, liberalizmin her degerini (hele hele bu hareketin icerdigi beseri siyasadan uzak iktisadi degerleri bile) istisnasiz bir bicimde gonulden sahiplendigini dusunmek icin, ya en ucuz demagojilerden medet ummak ya da beynimizi uzun sure patates kivaminda haslamak gerekir.
  
  hem belki o zaman maoizm'den etkilenen 68'li paris burjuva bebelerinin de kaypakkaya ve muritlerinin de guneydogu asya'nin hasir sapkali cengaverlerinin de yarikita'nin ozgurluk savascilari'nin da tamamen ayni degerleri benimsediklerini dusunebiliriz belki. vay anasini!
  
  ne de olsa ayni akimdan etkilenen her insan mutlaka tipatip ayni seyleri dusunmeli, hatta mumkunse tek tip elbise giyip birlikte uygun adim hareket etmelidir. aksini dusunmeyiniz, dusunemeyiniz.
• (bkz: little rock nine)
• (bkz: students for a democratic society)
  (bkz: weathermen)
• eyes on the prize adlı 14 bölümden oluşan muhteşem belgesel serisinde işlenen konu.
• 1954'te mississippi'de beyaz bir kıza selam verdi diye linç edilerek öldürülen 14 yaşındaki zenci çocuğun (emmett till) cenazesiyle başlayan ve 15 sene sonra gelecek olan 68 kuşağıyla beraber abd'nin çehresini baştan başa değiştiren hareket.