erezil
-
kökeni rezil olan kelimedir. fakat yerel dile, anlam zenginliğine hizmet için ayrıca vurgu yararlı olabilir. kötü durumda, acınacak hal(de), zorlanma, güçlükle sürdürme gibi çağrışımları vardır.
fethiye yayla tarafında köylüler nasıl rezil sözcüğünü erezil biçiminde söylüyorsa reçel sözcüğünü de "ereçil" biçiminde söylerler. genelde ses yutma ve sözcüğü sadeleştirip kısaltma yönünde olan kırsal sesletimin zıt yöndeki örneklerinden. fethiye ağzında hala iyi kullanım alanı bulan "erezil zebil" kalıbı rezil/erezil + zebil ile kurulmuş, anlamını kendisi belli edebiliyor. örneğin; "ben bu dini dirliği erezil zebil dikelttim."(bkz: zebil/@ibisile)
erezilin akdeniz bölgesindeki geleneksel kullanımına göre "rezil olmak" "erezil olmak" deyişiyle karşılanmaz, ama perişan, paçavra olmak, yorgun düşmek karşılığı erezil olmak denir. "erezil etmek" de utandırmak değil, gene benzer biçimde zorlamak, yormak, hor kullanmak anlamlarını karşılar. "erezil etmek" (ötekinin) canını sıkmak, canını yakmak, sikmek, bakımsız bırakmak, rahat ettirmemek*, boş bırakmamak* anlamlarına da yetişir.
aynı sözcük bazen farklı titremlerde kullanılabildiğine, yöre yeğleyiş farkları olabildiğine göre bu yazdıklarımın fethiye yöresi için geçerli olduğunu belirteyim. ibisile sözcük anlamı giriyorsa yüzde doksan sadece fethiye'den biliyor, başka yerde duymadı diyedir, ya da ege-akdeniz ve hatta tüm türkiye'de biliniyordur da kaybolmaya yüz tuttu diye bir sözcük, bir kalıp, bir söyleyiş tarzı kıymete binmek mertebesine çıkmıştır.
(bkz: rezil/@ibisile), rezilleşmek
(bkz: irezil), ilazım
(bkz: ezgin)
(bkz: rezil uyku/@ibisile)
(bkz: ahun tuhun)
ekşi sözlük kullanıcılarıyla mesajlaşmak ve yazdıkları entry'leri
takip etmek için giriş yapmalısın.
hesabın var mı? giriş yap