uluslararası ceza mahkemesi ^*

• roma statusu ile cercevesi cizilen ve 60. onayin da alinmasiyla 1 temmuz 2002 tarihinde kurulacak olan mahkeme. retroaktif olmadigi icin bu tarihten once islenen "soykirim, insanliga karsi suclar ve savas suclari"ni yargilayamayacak.
• bkz: "uluslararası ceza mahkemesi konusunda sofradaki yerimiz", reha yunluel / mahmoud zanni, ic. imece , sayi: 3/eylul 1998
  
  imece.org/arsiv/ucm.html
  
  web.archive.org/web/20010620121013/imece.org/arsiv/ucm.html
• taraflarından herhangi biri ırak ya da abd olmadığı için iki ülkeyi de yargılayamayacak organ. sadece ingiltereyi yargılayabilir, o da bu işten^* "benim suçum değil tek başıma yapmadım" deyip sıyrılabilecektir.
• kurulus sartnamesi 1998'de roma'da imzalanmis, 1 temmuz 2002'den itibaren yürürlülüge girmis mahkeme. daha önce yugoslavya ve rwanda'da islenilen insanlik suçlarini yargilama amaçli kurulan (bkz: international criminal tribunal for rwanda) için iki ad hoc mahkemeden esinlenilerek, uluslararasi boyuttaki insanlik suçlarini yargilamak amaçli meydana getirilmistir.
  (bkz: insanliga karsi islenen suclarda idam cezasi) gibi saçma fikirler yerine hak ve hukuk gözetilerek, canileri bile insanlik onuruna uygun bir sekilde yargilama saglamayi amaçlar.
• anayasa'ya ve yeni türk ceza kanunu'na eklenen ibarelerle, türk hukuk düzenine resmen girmiş bulunan oluşum. böylece kanunkoyucumuz roma statüsü'nün imzalanıp onaylanması yönünde bir takım projeler olduğunu resmen tanımış bulunmaktadır.
• istanbul barosu'nun suç duyurusu dilekçesi verdiği mahkeme. abd taraf olmadığı için suç duyurusu uluslararası ceza mahkemesi'nin yetkisini kabul etmiş olan ingiltere'nin başbakanı, savunma bakanı ve genelkurmay başkanı hakkında yapılmıştır.
  (bkz: ucm ve istanbul barosu'nun suç duyurusu)
  
  not: entrynin tarihi aldatmasın. suç duyurusu 2003 sonbaharında yapılmıştır.
• türkiyeyle birlikte, çek cumhuriyeti ve a.b.d'nin de taraf olmadığı oluşum. a.b.d bu mahkemenin ^* kurulması için her türlü gazı verip daha sonra tarafı olmaktan çekinmiştir.
• ingilizcesi international criminal court olan mahkeme.
• bm bünyesinde bir araya gelen devletler yoğun uğraşılar sonucunda 1998 yılında roma’da anlaşma imzalamıştır. bu andlaşmayla sürekli bir uluslararası ceza mahkemesi (bkz: ucm) kurulması kararlaştırılmış ve devletlerin imzasına açılmıştır. mahkeme 2002’de de resmen kurulmuştur. 102 devlet onay vererek mahkemenin yetkisini kabul etmiştir. soykırım suçu, insanlığa karşı suç, savaş suçu ve saldırı suçu mahkemenin yetkisi kapsamındadır. mahkeme bm güvenlik konseyi’nin talepleri ve kararlarıyla bağlı değildir. ucm ulusal mahkemelerin yedeği konumundadır, eğer yukarıda sayılan suçları ulusal mahkemeler yargılamazsa ucm devreye girecektir, öncelik ulusal mahkemelerindir.
  
  ucm taraf devletlerin vatandaşlarını yargılayabilecek, ancak taraf olmayan devlet vatandaşları ilgili suçları taraf devletlerin ülkesinde veya onların vatandaşlarına karşı işlerse mahkeme yine yetkili olacaktır. ayrıca bm güvenlik konseyi ilgili suçlardan dolayı birini mahkemeye sevkederse yine taraf olup olmamasına bakılmaksızın mahkeme yetkili kabul edilmiştir.
  
  mahkemenin ölüm cezası verme yetkisi yoktur. statüye taraf devletler mahkeme ile işbirliği yapmaya mükelleftirler. mahkeme 18 yargıçlıdır.
  
  abd ve israil hepinizin tahmin ettiği gibi statüye taraf değildir. hatta abd, statüye taraf devletlerle ikili anlaşmalar imzalayarak kendi vatandaşlarını korumaya çalışmaktadır. zaten abd ve israil’in taraf olmadığı bir ucm bence ölü doğmuştur. her 100 insanlık suçunun 99 unu bu 2 ülke vatandaşları işlemektedir. türkiye ise, 2002 anayasa değişikliği ile ucm suçları kapsamına giren suçlarda iade konusunda anayasal bir irade göstermesine rağmen şimdiye kadar statüye taraf olmamıştır
• abd, israil, çin, yemen, libya, katar ve ırak'ın reddettiği, türkiye, rusya ve hindistan gibi büyük devletlerin de dahil olduğu toplam 21 ülkenin taraf olmadığı oluşum.