hesabın var mı? giriş yap

  • insanların hayatının nasıl pamuk ipliğine bağlı olduğu gösteren görüntülerdir. iran uyruklu taghavi sayedmojtaba isimli iran uyruklu şahıs, kartal istmarina isimli residence'ın 19.katından insanların kafasına koca şampanya şişesini atıyor.

    düşünsenize ailenizle hiçbir şeyden habersiz aşağıda dolaşıyorsunuz, size veya sevdiklerinize en acısı çocuğunuzun başına bu şişe düşüyor, ölüyorsunuz.
    sonra mahkemelerde hak aramaya çalışma, şahsın yurtdışına kaçısı ve hiçbir şey olmadığını izliyorsunuz. rahatlığa bakın ki bu görüntülerin üzerine bir de havaya ateş açtığı görüntüleri paylaşıyor.

    batuhan çolak olmasa yine hiç kimsenin umurunda olmayacak bir adet o.çocuğu içeren görüntülerdir.

    haber ve görüntüler

    edit 1: şahsın yakalandığı ve deport edileceği belirtildi

  • iceride kaymakam varken ayağa kalkmıyorlar ceza sebebi bu. haklılığını konuşmuyorum cezanın sebebini söylüyorum.

  • az önce hatunla;

    -nasıl yani yüzüklerin efendisi'nden daha önceki dönem?
    -baya işte, bu üçlemeden önceki dönemi kapsıyor.
    - bırak allasen ya, bak gandalf ne kadar yaşlanmış, bilip bilmeden konuşuyorsun.
    beyler:/

  • her iki dedem de köylü değildi. ikisi de memleketlerinden 4-5 yaş civarı aileleriyle çıkıp başkente gelmiş, her ikisi de memur olmayı seçmiş. hatta bir tanesi 1950 de ankaranin belediyecilik anlayışla yapılan ilk semtinden taksitle ev almış. yanlış duymadınız. 1950 de milletin boş arsaları telle çevirip benim dediği zamanlarda adam gitmiş taksitle ev almış. dedelerden memuruz yani biz. babam da anam da memurdu. hal böyleyken ben de dünyaca ünlü bir tasarımcı falan olamazdım heralde ola ola ben de memurum oldum :)

    ha tabii bir de her iki dedenin de köylü olmaması demek ilkokulda yazin millet köyüne giderken senin gidecek bir köyün olmaması demek o yaşlarda üzülmek demek..

  • an itibariyle başlamış olan (bkz: balistik füze) saldırısı. eğer doğruysa etkisi büyük olur . kaynak videosu

    -tarihî gün yaşayacağız belli. saat: 02.19
    -ıran medyası : ırak’taki birçok amerikan üssü iran’ın “şehit süleymani” adını verdiği operasyonda vuruldu. 02.21
    -altın fiyatları an itibariyle uçuş modunda 02.23
    -iran devrim muhafızları: "iran'ın cesur koruyucuları, karadan karaya füzelerle abd üssünü vurmuştur.” 02.25
    -cnn ınt: ırak’taki en büyük abd üslerinden biri, 10 füzeyle vuruldu. kayıp durumu henüz bilinmiyor. kaynak 02.27
    -iran devrim muhafızları: “abd'nin tüm müttefik ülkelerini uyarıyorız, eğer iran üslerine o ülkelerden bir saldırı başlatılırsa o ülkelerin üsleri de bizim hedefimiz olacaktır.” 02.29
    -beyaz saray:“ırak‘taki abd üssüne yönelik saldırının farkındayız ve başkan trump yakından takip ediyor.” 02.47 kaynak
    -twıtter'da adana incirlik üssünden abd jetleri havalandı bilgisı dolaşıyor. 02.49
    -20 amerıkan askerının öldürüldüğü bılgısı var. kaynak 02.54
    -iran devlet televizyonu: “tahran, abd’nin ırak'ta bulunan ayn el - asad hava üssüne, kasım süleymani’nin öldürülmesi nedeniyle ‘onlarca’ füze attı.” 02.55
    -ıran devrim muhafızları: “bu suikaste yardım eden ülkeleri de hedef alacağız. israil suç ortağıdır” 02.59
    -iran devrim muhafızları:“abd'nin tüm müttefik ülkelerini uyarıyorız, eğer iran üslerine o ülkelerden bir saldırı başlatılırsa o ülkelerin üsleri de bizim hedefimiz olacaktır.” 03.02
    -israil’de ülke genelinde kırmızı alarm verildi. 03.05
    -abd, ırak'ta bulunan abd askeri üsslerine birden fazla füze saldırısı gerçekleştirildiğini resmi olarak doğruladı. 03.06
    -iran, abd üssüne ikinci tur saldırı başlattı. kaynak 03.09

    -abd savunma bakanlığı : hasar değerlendirmesi üzerinde çalışıyoruz. 03.18
    -pentagon: “şu an durumu ve vereceğimiz karşılığı değerlendiriyoruz.” 03.20
    -donald trump'ın tarıhı tweetı beklenıyor. 03.22
    -ıran'ın saldırı anına aıt yenı bır vıdeo yayınlandı. kaynak 03.27
    -amerikan üssünün vurulduğu anlar. kaynak 03.31
    -iran'ın abd üslerini vurmak için 300 km menzilli fateh füzerini ateşlediği iddia ediliyor. 03.34
    -abd ordusu genelkurmay başkanı beyaz saray'a geldi 03.35
    -üst düzey bir ıraklı asker iran saldırılarında öldüğü ıddıa edılıyor. 03.37
    -abd’li askerlerin de bulunduğu camp taji bölgesi yaklaşık 5 roketle vuruldu. 03.40
    -avrupa birliği'nin ırak büyükelçisi: iran, ırak'ın egemenliğini ihlal ediyor. 03.41
    -saldırının en net görüntüsü yayınlandı. kaynak 03.43
    -saldırıya aıt kalıntılar bulundu. kaynak 03.44
    -iran devrim muhafızları: “ali hamaney şu an kontrol odasında; yaptığımız saldırıları takip ve koordine ediyor.” 03.46
    -iran devrim muhafızları: “abd’ye, askerlerinin ölmemesi için artık güçlerini bu bölgelerden çekmelerini tavsiye ediyoruz.” 03.49
    -haşdi şabi, ırak’taki abd güçlerine yönelik “ezici karşılık” operasyonunu başlattıklarını ve iran’ın saldırılarına destek vereceklerini duyurdu. 03.52
    -hizbullah: “iran’a karşı saldırı gelirse israil’i vuracağız” 03.54
    -birleşik arap emirlikleri’nden havalanan amerikan savaş uçakları sonrası iran jetleri iran hava sahasını korumak için bir bir havalanmaya başladı. 03.56
    -cnn: trump, oval ofis’ten amerikan halkına seslenecek. kaynak 03.59
    -ırak'ın erbil kentindeki abd konsoloslukları roket ve füze saldırısı altında. 04.00
    -iran füze saldırısı sadece ıraklılar arasında kayıplarla sonuçlandı - pentagon 04.04
    -washıngton tımes: “amerika karşılık vermeye hazırlanıyor” 04.10
    -beyaz saray çevresindeki güvenlik en üst seviyeye çıkarıldı. 04.13
    -iran devrim muhafızları: amerikan halkını daha fazla kayıpları önlemek için askerlerinizi bölgeden çağırmaya çağırıyoruz. kaynak 04.17
    -iran medyası: iran savaş uçakları ırak hava alanına girdi. 04.20
    -iran devrim muhafızları: “yaptığımız iki dalga saldırıya karşılık gelirse üçüncü dalga saldırılar dubai (bae) ve hayfa’ya (israil) yapılacak” kaynak 04.22
    -iran devrim muhafızları : ırak'taki amerikan güçlerine yönelik füze saldırısında en az 30 amerikan askeri yaralandı.kaynak 04.25
    -israil ordusu golan’da aydınlatma fişekleri kullanıyor. 04.27
    -iran halkı iran’ın belirli noktalarında coşkuyla sokağa indi, saldırı kutlanıyor. 04.30
    -ıran devlet medyası: ıran hava kuvvetlerı basra körfezi'ndeki bandar abbas bölgesınde abd jet'ini indirdi. kaynak 04.32
    -cnn'e konuşan üst düzey beyaz saray yetkilisi: “son günlerde söylenenlerin ardından başkan trump’ın iran’a karşılık vereceğine dair şüphe yok. durum kontrolden çıkabilir.” 04.34
    -abd, körfez bölgesi üzerindeki tüm sivil uçuşları yasakladı 04.36
    -iran bm’ye: savaş istemiyoruz ama bize karşı bir maceraya girilmemesi konusunda da uyarıyoruz. 04.38
    -abd uyarısından sonra sivil uçuşlar, (singapur havayolları) iran üzerinden geçen rotaları değiştirdi. 04.40
    -pompeo, esper ve milley’in yanı sıra başkan yardımcısı pence de beyaz saray’dan ayrıldı; başkan trump açıklama yapmayacak. 04.42
    -ıraklı yetkili pentago'nun "ıraklılar vuruldu" şeklindeki açıklamalarını yalanladı. 04.45
    -iran, abd'den misilleme yapılmazsa saldırmayı durduracağını söyledi. 04.47
    -abd temsilciler meclisi başkanı pelosi: abd ve dünya savaşı kaldıramaz 04.48
    -bağdat'ın merkezinde büyük bır patlama sesı duyuldu. 04.50
    -ıran devlet ajansı : iran'daki tüm yeraltı füze üsleri amerikalılara yanıt vermek için tetikte. 04.52
    -iran devrim muhafızları: abd şayet tahranı'ı vurursa, abd'yi kendi ülkesinde de vururuz. kaynak 04.55
    -amerikan helikopterleri yaralı amerikan askerlerini taşımaya başladı. yaralı amerikan askeri olduğu kesin, ölüde bir kesinlik yok. 04.58
    -iran’ın attığı her on beş füzeden dördü hedefe ulaşamamış. kaynak 05.00
    -ıraklı yerel kaynaklar ve bağdat’ta yaşayan insanlar sonik patlama olduğunu söylüyor, ölü yaralı yok. 05.03
    -kasım süleymani’nin cesedi şu sıralar memleketi kirman’da toprağa veriliyor
    kaynak 05.08
    -iran devrim muhafızları: "bu bir başlangıçtı, ortadoğu'daki abd üslerini vurmaya devam edeceğiz" 05.15
    -iran devrim muhafızları komutanı : ''amerikalıların canını bağışlamayacağız'' 05.17
    -almanya’dan açıklama: “iran’ın erbil’e yaptığı saldırıda erbil’e konuşlu birliklerimize herhangi bir saldırı olmadı” 05.20
    -iran’ın siyasileri “karşılık görmezsek saldırı sonlanacak” derken devrim muhafızları “bu başlangıçtı, devam edeceğiz” diyor.
    -beyaz saray sözcüsü: bu gece geç saatlerde iran füze saldırısı hakkında yazılı bir açıklama yapmayacağız. kaynak 05.24
    -ıraklı yetkililer saldırıda ırak askerlerinin zarar görmediğini açıkladı. 05.25
    -abd yetkilisi: “iran’ın abd üslerine yaptığı saldırılarda herhangi bir kayıp varsa bile çok düşük sayıda.” 05.28
    -ölü ve yaralılar konusunda henüz teyitli bir bilgi yok. 05.35
    -abd savunma bakanı iran saldırısının ardından ortadoğu'daki liderlerle temas halinde . 05.37
    -ıran dışışlerı bakanı cevad zarif: “iran, bm tüzüğünün 51. yasası kapsamında uygun meşru müdafaa haklarını kullanarak vatandaşlarımıza ve üst düzey yetkililerimize karşı korkakça saldırıların yapıldığı üssü hedef aldı." 05.40
    -avustralya başbakanı ırak'ta çalışan tüm avustralya diplomatik personelin güvenliğinin ıyı olduğunu açıkladı. 05.44
    -japon hükümet sözcüsü: iran'ın füze saldırısından sonra gerginliği hafifletmek için diplomasi kullanmaya çağırıyoruz.
    -donald trump'dan beklenen tarıhı tweet geldı. 05.45

    her ıkı taraftan açıklama geldığıne göre son olarak gazı mustafa kemal atatürk'ün sözüyle bitirelim. (bkz: yurtta sulh, cihanda sulh)

  • hakkında yapılan özel şirketlerin borcunu en olmadı devlet üstlenir kriz yaşamayız yorumları oldukça ürkütücü olan krizdir.

    burada büyük oranda devletin borcunun muadil ülkelere göre oldukça düşük gsmh oranı üzerinden bu yorumda bulunulmuş fakat oranın paydası olan gsmh’nin dolar bazında olması gerektiği ve ciddi düşüş yaşayabileceği dikkate alınmamış gibi geliyor bana.

    öncelikle devletin şu anki borcunun kahir ekseriyeti tl cinsinden ve bu durum devlete bu parayı ödeme, veya maliye politikası ile enflasyon yaratarak ödememe/kısmen azaltma hakkı/seçeneği veriyor. tek kalemde bütün özel sektör borcunu üstlenecek değil elbette devlet ama ben borcu üstleniyorum tl olarak ödeyeceğim deme hakkı yok zira alacaklı için tl’nin bir hükmü yok.

    dolayısıyla, böyle bir üstlenme devletin borç dağılımında ağırlığı tl’den alıp dolara verir. bu durumda olası bir dalgalı kur devalüasyonu, evet tcmb sağ olsun literatüre böyle bir kavram sokmayı başardı, durumu tamamen aleyhine işler.

    çok konuşulmadı ama rekor büyüme oranı yakaladığımız 2017’de gsmh dolar bazında düştü. ileride, maliye politikası bu döviz borçlarını üstlenmesi durumunda, bu kadar büyüme sağlayacak kadar gevşekleştirilemez bu aşikar.

    bu noktada da şu soruyu sormak istiyorum. özel sektör döviz borcunu devlete verdik, kamu borcu/gsmh sabit gsmh için bile bir anda %60’a fırladı belki de daha fazla zira doların yönü yukarı ve dolar bazlı gsmh’nin yönü maalesef aşağı hangi makroekonomik koşullarda bunun yapılacağı çok önemli, e artık genişlemeci maliye politikası izleyecek marjın da kalmadı ha illa izleyeceğim dersen de kuru zıplatır maliyet enflasyonu yaratır döviz borcunu da artırırsın, reel olarak büyüse bile dolar bazında küçülecek bir gsmh beklentisi ile beraber, ki 2017’de bile bu olmuşsa sıkı maliye politikasının izlenmesi gereken yıllarda kesin olur.

    yani maliye politikasının büyümeye katkı verme ihtimalini büyük ölçüde ortadan kaldırdıktan sonra, borcun ödeneceği 3-4 yıl belki de daha uzun süreler boyunca ekonomi reelde yüzde kaç büyüyebilir ve bu durumun stagflasyona yol açmayacağının garantisini hangi ekonomist verebilir?

    ben şahsen ülkem adına ekonomik krizi stagflasyona yüzbin kere tercih ederim/ederdim. krizden çıkmamız 1 yıl sürmez, bakınız 2008-9 global krizi, stagflasyondan ise öyle kolay kolay çıkamayız. bu ülke 4-5 sene üst üste %2-3 aralığında büyürse işsizliğin ve bunun yaratacağı sosyal tansiyonların hakkında herhangi bir ekonomistin fikri olabilir mi?

    bir not da kısaca genel borçluluk oranları için eklemek istiyorum. gelişmekte olan ülkelerle, gelişmiş olan ülkeler için bu oranların farklı ele alınması giderek elzem hale geliyor. gelişmiş bir ülkede devlet %3’ün üzerinde bile bütçe açığı verse eğer özel sektörü cari fazla verecek kadar iyi durumdaysa bu genel makroekonomik verilere sadece talep enflasyonu olarak yansır o da eğer devletin ekonomi üzerindeki ağırlığı yüksekse.

    hani hep karşılaştırma yapılır ya, türkiye’de toplam borç/gsmh oranı atıyorum almanya’dan, fransa’dan çok çok daha iyidir denir. aynı oranı türkiye’de yakalasanız ağır ekonomik kriz yaşanır çünkü katma değerli üretim yokluğundaki devasa bütçe açığı paranın dolaşım hızını artırarak cari açığı patlatırdı. bu gibi gelişmiş ülkelerde zaten dış ticaret fazlası, devlet bütçe açığının krize yol açma eşiğini çok yükseltir.

    bu durum da, devlet bütçe açığı/gsmh ve/veya kamu borcu/gsmh oranları gelişmekte olan ülkelere oranla çok yüksek olsa bile ne devalüasyona yol açabilir, zira dış ticaret fazlası bunun önüne geçer, ne maliyet enflasyonu yaratabilir, zira devalüasyon yokluğunda maliyet enflasyonu olmaz, ne de ciddi bir talep enflasyonu yaratabilir zira güçlü dış ticaret fazlasının bütçe açığının çok üstünde olduğu bir durumda yaratılacak olan talep enflasyonu güçlü üretim ağıyla baskılanabilir.

    tabii ki hiç sorun yaratmaz demiyorum ama sorun yaratma eşiği bizim gibi gelişmekte olan ülkelere nazaran çok yüksektir diyorum. bunun da nedenlerini iyice açıklayabildiğimi düşünüyorum.

    bu bağlamda kusura bakmayın ama özel sektörün döviz borcunun kahir ekseriyetini devletin üstlenmek zorunda kalması demek, döviz bazlı kamu borcu/gsmh oranının bir anda yükselmesi, aynı zamanda genişlemeci maliye politikası yapılamayacak olması nedeniyle 3-4 yıl boyunca reel bazda ortalama %2-3 arası bir büyüme, globalde değer kazanan dolar nedeniyle ekonomi reelde büyüse dahi kısmî enflasyon geçişkenliği nedeniyle döviz bazlı gsmh’nin küçülme riskinin yüksek olması, ki rekor kgf teşvikli 2017 yılında dahi dolar bazlı gsmh küçüldü, bu nedenle devletin borcu ödemesine rağmen döviz bazlı kamu borcu/gsmh oranının beklenenden daha yavaş düşme ihtimali nedeniyle 3-4 yıllığına stagflasyona merhaba demektir.

    size yalvarırım, özel sektörün borcunu devlet üstlenir kamu finansman durumu çok iyi bir şey olmaz gibi bir fikirden vazgeçin. son noktada borcun devlette ya da şirkette olması gördüğünüz gibi borç ödenemediği durumda bir şey değiştirmiyor. genel düzeyde kamu yerine özel sektör borçlanmasının avantajı, seçilmişler tarafından yönetilen devlet bütçesinin kendi parasını yöneten özel sektöre nazaran daha iyi olamayacağı varsayımına dayanıyordu. eğer özel sektör borcunu yönetemez hale gelirse bunu devletin üstlenmesi stagflasyondan başka bir sonuç getiremez.

    bu ülkenin ekonomik yapısının bir an önce borçlanmadan veya verimli borçlanarak büyüyecek şekilde revize edilmesi şart hale geliyor. önemli olan global düzeyde faizlerden ziyade faizlerin ivmesidir. faizler düşüş trendindeyken her sene daha fazla da borçlansanız, döviz bazlı borç/gsmh oranı iyileşir ama faizler artmaya başlarsa, aldığınız borç katma değersiz üretim yapam ekonomi yapısıyla ancak ve ancak borç/gsmh oranını döviz bazında artırmaya yarar. göstergeleriniz de hızla bozulduğunda daha yüksek faizle borçlanabilir hale gelirsiniz bu da günün sonunda ekonomik yapı değişmezse bir kısır döngü yaratarak oranınızı daha çok yükseltir.

    edit: imlâ

  • ekmeğin arasına cips koyanı gördüm, muz koyanı gördüm, ekmeğin arasına ekmek koyanı gördüm ama asıl bombayı annem patlatıp hayatımın keşfini yaptı.

    ilkokuldayız. köyden taşımalı geldiğimiz için beslenme çantamız var. yumurta, peynir allah ne verdiyse yufka ekmeğin içine dürülüp konuluyo işte. bir gün öğretmenin oğlu evleri uzak olduğu için bizimle yemeye başladı öğle yemeğini. mis gibi bakkal ekmeğinin içine sürmüş annesi çikolatayı. yarısını bana verdi. lan o nasıl bir lezzet. aklım başımdan gitti. köylü çocuğuyuz böyle şeyler görmedik. neyse eve gidince anneme dedim babama söyle de bize çikolata alsın ekmeğime koy. babam almış garibim. aldığının ertesi beslenme çantamda çikolatalı ekmeğim okula gittim. öğleyi iple çekiyorum. neyse öğlen geldi. yufka ekmek nasıl dolgun, bir de ok gibi dimdik duruyo. dedim ki canım annem ne kadar sürdüyse ekmek zor almış. bi ısırdım çatırt diye bir ses. ama ağzıma çikolata tadı geliyo bir daha ısırdım yine çatırt diye bir ses. meğer babam çikolatalı gofret almış. annem de garibim ekmeğin arasına onu koymuş. deneyin güzel oluyo.

  • tabii ki zorunda değildir, fakat ödememenin maliyeti ödemenin maliyetinden katbekat fazla olduğundan dolayı ödemek daha akıllıca bir seçenektir.

    ödeyemeyeceğini belirtmek ise çok daha farklı bir durumdur, ki bu durumda imf'nin kapısını çalarak standby anlaşması yaparak koşullar konusunda uzlaşmanız gerekir. imf borç para vererek sizin borçlarını çevirebilmenizi sağlar ama bunun da bir bedeli olacaktır ve genel olarak gelişmekte olan ülkelerde son derece gevşek olan maliye politikası nedeniyle kriz çıktığından dolayı imf bütçe açıklarını ciddi şekilde kısacak sıkı maliye politikalarını takip etmenizi şart koşar.

    yalnız bu noktada önemli iki nokta var,

    1) dış borç kime ait?
    2) tl mi yoksa dolar mı?

    dış borcun çoğu özel sektöre ait ki bu da aslında 2001 krizinden sonraki derviş politikalarının bir sonucu. buradaki temel unsur devletin dış borç almasının önüne geçmek ki bunun bütçe disiplinine iki olumlu etkisi var.

    ilki özel sektörün devlete kıyasla daha rasyonel bir şekilde bu borcu üstleneceği varsayımı ki bence doğrudur. çünkü devlet bütçesini yöneten siyasetçi kendisinin olmayan parayı yönetmekte olduğundan dolayı disiplinden kopmaya teşnedir. ikincisi ise, devletin dış borç almaması aslında iç borç alabilmesinin önünü açarak, ki bu borç genelde tl cinsinden olur. aslında devletin iç borcumu ödemiyorum demesine bile gerek yoktur. biraz bütçe açığı vererek, biraz enflasyonu yükseltici politikalar izleyerek bu borcu zaten kolaylıkla ödemeden eritmeyi başarabilir.

    aslına bakarsanız, abd'nin yaptığı da bunun global ölçekteki versiyonu neredeyse. genişlemeci para ve maliye politikalarıyla, bastıkları dolar iç piyasalarında neredeyse hiç enflasyon yaratmadan gelişmekte olan ülkelere akıyor. daha sonra sıkı politikalara geçtiklerinde ise önceden kendilerine oluşmayan enflasyon, gelişmekte olan ülkelerde enflasyon yaratıyor, yani enflasyon ihraç etmiş oluyorlar. tabii ki amerikan iç piyasasında da bir enflasyon yaratılıyor fakat o kadar para basılmasına rağmen oluşması gereken enflasyonun çok az bir kısmı kendilerinde yaşanıyor, ki yaşanmaya başladığı anda da para politikasını sıkılaştırıyorlar ve bundan hemen hemen hiç etkilenmiyorlar.

    bu tabii ki, doların dünya hakimiyetinin bir sonucu olarak gerçekleşiyor. kısmen iç piyasada tl borcunu devlet de tam bu şekilde olmasa da benzer şekilde ödemiyorum demeden ödememenin ya da az ödemenin yollarını bulabiliyor. tekrar hatırlatmakta fayda var, dış borcun ciddi bir kısmı özel sektöre ait. şimdi eğer türk özel sektörü, toplu halde iflas bayrağını çeker ve borçlarını da devlet üstlenmezse ekonomi durur, işsizlik patlar ve bunun önünü alamayız.

    devletin üstlenmesi ise, borç tl cinsinden olmadığından dolayı enflasyonist politikalarla eritilemez hatta tam tersi bu politikalar tl maliyetini de artırır demek. daha önce burada yazanlar oldu, devletin borç stoku düşük özel sektör borcunu üstlenebilir bir şey olmaz dediler ki ben bunu eleştirdim. devlet bu borcu üstlenecekse ciddi şekilde bütçesini kısması gerekiyor ki bu da ya imf programıyla ya da buna benzer programlarla sağlanabilir. yani bütün yatırım bütçesinin neredeyse tırpan yemesi, emekli memur maaşlarında enflasyon oranında düzeltmelere son verilmesi gibi halkı ciddi şekilde fakirleştirecek önlemler demektir.

    şimdi dış borcun devlet tarafından üstlenmesi/ödenmesi durumunda oluşacak olan kötü senaryoları anlattığıma göre bundan daha kötü olan üstlenmemesi durumunda olacaklara geleyim. özel sektör ödeyemezse en fazla batar, ama toplu halde batarlarsa bütün ekonomi durur. para döngüsü felç olur. bu iç piyasada yaşanacaklardı. ayrıca türk şirketlerinin borcunu ödemediğini gören dış piyasalar, bu şirketlere borç vermeyi keser. bu da iç piyasada iflas etmeyen şirketlerin de iflas etmesine sebep olur çünkü borç bulamadan ayakta kalabilen bir özel sektöre sahip değiliz ne yazık ki.

    bu durumda da, döviz kurlarının önü alınamaz çünkü ülkenin finans piyasalarına döviz girişi tamamen durmuş olur. devlet eğer üstlenmezse borç stoku o kadar kötü etkilenmez diyecek olanlar da var elbet ama unuttukları nokta şu, borç stoku dediğiniz şey devletin borcu/milli gelir. devletin borcu aynı kalsa bile milli gelir bu durumda düşeceğinden dolayı, kamu borç stoku artmış olur. dolar bazında kesin artar, tl bazında ise enflasyon hesaplamalarında yapılabilecek cambazlıklara göre daha az miktarda artabilir.

    yani sonuçta devlet borç üstlenmeden yani toplam borcunu sabit tutarak, kamu borç stokunu artırmış olur, e madem öyle bari borcu üstlen de öyle artsın değil mi sevgili dostlar? çünkü o durumda, risk priminiz yükselse de finans piyasalarına borcun zor da olsa çevrilebileceği görüldüğünden dolayı döviz girişi devam eder, eh bu da ehveni şerdir. devlet bu borcu üstlenip, özel sektörün borç hacminde bir iyileşme yaratacağından dolayı da bu daralma sürecinde en azından özel sektörün borç alma kurallarını, yasalarını, şartlarını iyileştirecek ve özel sektörü katma değerli üretim yapmadan döviz borçlanmasını engelleyecek reformları gerçekleştirebilir.

    bu tabii ki serbest finans piyasalarında olacak olan senaryodur. eğer borcun ödenmemesi sonucu alacaklılar dünya ticaret örgütü gibi kuruluşlar üzerinden ceza talep etmeye kalkarsa olacak olan kimsenin ülkemize ihracat yapmaması olur ki dövizin olsa bile sana kimsenin mesela petrol satmaması anlamına gelir bu. yani böyle bir durumda cari fazla veren bir ülke bile olsanız, size mal satışı yasaklanırsa o ülkede yağmalama olayları yaşanması kaçınılmaz olur, bunun cari açık veren bir ülkeye karşı yapılması ise haydi haydi kaçınılmaz olur.