hesabın var mı? giriş yap

  • kişisel ve magazinsel yönü bir yana bırakılacak olursa, edebiyat açısından yararlandığı kaynaklar arttıkça kalitesi üst seviyeyi gören, her ne kadar popülerleştikçe bozulsa da türkiye’de çok uzun bir süre geçilemeyecek nobel ödüllü yazardır.

    edebiyat gibi geçmişi çok uzun süre öncesine dayanan, sözlü ve yazılı geleneğe sahip bir sanat dalında eleştiri kültürü çoğu yerde oturmuş olsa da türkiye’de maalesef özellikle romanın çok geç gelmesinden dolayı akademik ve sanatsal çevreler haricinde eleştiriler kişiliğe ve dünya görüşüne göre şekilleniyor. ağzı olanın konuştuğu da düşünülünce popüler olmuş ve herkesin duyduğu eleştiriler eserlere değil kişilere yönelik oluyor ve bu sebeple çoğu yazara daha hiç okunmadan önyargı başlamış oluyor. orhan pamuk gibi otuz yılı aşkın süredir göz önüne olan ve büyük başarılar elde etmiş bir yazar aynı zamanda hayatını ve görüşlerini-özellikle siyasi-açıkça paylaşmayı sevince yapılan eleştiriler genellikle magazinsel seviyeyi aşamıyor. eleştirilerin haklı veya haksızlığından ziyade edebiyat açısından olmaması, edebi düzlemde yapılan genel eleştirilerin de modern edebiyattan bihaber olanlar tarafından intihalcilik ya da türkçe zayıflığı gibi konularda yapılması nedeniyle orhan pamuk sığ iki üç açıdan kurtulamayıp genel okuyucu gözünde kaçınılması gereken biri olarak görülüyor. her ne kadar kitapları çok satsa, dünyada ünlü bir yazar olsa da ülkemizde ne oraya ne buraya yaranabilen, kitaplarının edebi yönü hep arka planda tartışılan bir yazar. kendisinin kişiliği, görüşleri, magazinsel olayları bir kenara bırakılıp edebi açıdan bakılacak olursa;

    orhan pamuk yirminci ve yirmi birinci yüzyılın başat akımı olan postmodernizmi kullanan, çoğu eserini bu akıma göre şekillendiren ve sadece edebi alanda kaldığı kitaplarında bunları çok başarılı bir şekilde uygulayan bir yazar. kabaca ve oldukça eksik bir postmodernizm özeti yapacak olursak, postmodernizme göre her kitap önceki eserlerden bazı izler taşır, bazıları eski işlere şerh düşer, yazarların yazdığı şey önceki eserlerden ve olaylardan bir karışım yaratmak, onları yeniden uyarlamak veya yorumlamaktır. sinema, resim, heykel gibi sanatlarda yapılan göndermeler her zaman sanatsal bir iş olarak algılanıp takdir görmekte, eleştirmenler bu göndermeleri anladıkça kaliteli bulunmaktayken; edebiyat gibi oldukça kadim bir geçmişe sahip olan sanat dalında gönderme yapılması, esinlenilmesi, uyarlama yapılması bazı çevreler tarafından garip bir şekilde olumsuz karşılanmakta, bu yüzden yok intihal var çok çalıntı var diye yersiz eleştiriler yapılmaktadır. postmodernizme karşı olup da bu geleneğe getirilen eleştiriler tabii ki olabilir fakat bizde maalesef çoğu eleştiri bu seviyeye gelmeden düz mantıkla yapıldığından pek edebi değere sahip olmuyor.

    orhan pamuk’un ilk kitabı cevdet bey ve oğulları’na baktığımızda, kendisinin yeteneğinin genç yaşına rağmen çok büyük potansiyeli olduğu açıkça görülüyor. gavurların bildungsroman dediği çağdan bahseden bir roman türünde verdiği bu eserde, özellikle buddenbrooks ve üç istanbul eserlerini temel olarak görebiliyoruz. aynı zamanda sıkı bir ahmet hamdi tanpınarcı olan orhan pamuk, bu eserinde ondan izler de taşıyor. bu kitabın alametifarikası bir ilk kitap olmasına rağmen sahip olduğu olgunluk. ülkemizde çok fazla tanzimat döneminden, ilk cumhuriyet yıllarından bahseden; batılılık ve doğululuk arasında sıkışmışlığa değinen; buradaki değişimleri konu alan eser mevcut. bu eserlerin çoğu o değişim dönemine tanık olmuş, o dönemlerde yazılmış eserlerken, orhan pamuk bu yıllardan çok sonra bu konulardan ustaca bahsederek, her dönemin ruhunu ustaca yakalayarak ilk kitabında farklı bir yazar olacağını ortaya koyuyor. bu ruhu yakalamayı da doğal olarak o dönemin eserlerinden, kaynaklarından yararlanarak yaptığı için postmodernizmi daha en başında dahi görebiliyoruz. o yaşta ve dönemde üç kuşağı böylesine gerçekçi ve döneminin içinde yakalamak çok büyük bir iş.

    orhan pamuk ikinci kitabı sessiz ev’de ilk kitabındaki kuşaklar yerine bir ailenin kısa bir dönemini konu alır. darbe dönemini arka plan olarak kullanırken gerçekçi, her türlü okuyucunun bir şeyler bulabileceği, hem yalın hem de postmodernist açıdan zengin bir romandır. farklı anlatıcıları kullanışı, ilginç ve garip tipleri ciddi bir ortama yedirişi, paralel konuların işlenişi, esinlendiği ve gönderme yaptığı yazarlar ve eserler, sonunun müphemliği gibi özellikleriyle bu roman artık daha da güncel bir tarza evrildiğini gösteriyor. ileride çok zayıf siyasi kitaplar yazacak olan orhan pamuk, bu kitabında siyasi ortama ucundan kıyısından değiniyor. ana konuyu bu gerginlik etrafında kurduğu ve net bir çıkarım yapmadığı için, çok iyi bir değinme olmasa da ilerideki kitaplarına kıyasla oldukça başarılı bir sosyal ortam kuruyor.

    üçüncü kitabı beyaz kale artık tam gaz postmodernizme giriş yaptığı eseri oluyor. sessiz ev’le kurduğu bağlantı; sessiz ev’de de bayağı yararlandığı vladimir nabokovvari metaforları, kurgusu; yararlandığı eserleri aktarımıyla puslu kıtalar atlası’ndan on sene önce çıkmış olan bu kitap, puslu kıtalar atlası o kadar övülürken ilginç bir şekilde intihal vs. diye yeriliyor. dayandığı tarihsel gerçekçiliği başarılı bir şekilde anakronistik konularla harmanlarken, tarih seven ve postmodernizme giriş yapmak isteyen okuyucular için çok güzel bir kitap.

    dördüncü kitabı kara kitapla artık ustalık eserini veren orhan pamuk, hiçbir zaman aşılamayacak bir eşiği türk edebiyatının ortasına gelip çakıyor. batıdaki eserlerin dayandığı ve beslendiği edebi kültürü kıskanan orhan pamuk, her ne kadar yerli ve milli değil diye garip bir eleştiriye konu olsa da kendi edebi kültürümüzü ortaya koyarak, doğu ve batı karışımı, nevi şahsına münhasır ve başka kimsenin yazamayacağı bir eseri yazıyor ve aslında bu toprakların edebi kültürünün zenginliğini ve güzelliğini dünyaya gösteriyor. postmodernizmin başat konusu polisiyeyi, başat teması arayışı, bizden ve dışarıdan gelen kaynaklarla kullanıp dünya edebiyatının sayılı eserlerinden birini meydana getirirken, çok kültürlü bir roman oluşturup çok farklı konulardan bahsediyor, kendi eserlerine ve diğer eserlere gerek açık gerek kapalı göndermelerle meraklı ve araştırmacı okuyucuyu da tatmin ediyor. ilk okunduğunda normal okuyucuya zor ve çetrefilli gelse de biraz dünya edebiyatıyla haşır neşir olan okuyucuların sebat ettiğinde başucu yapacağı bir kitap.

    beşinci kitap yeni hayat, adından dahi anlaşılacak üzere artık postmodernizmin-iyi anlamda-suyunu çıkardığı, kara kitap’tan sonra güncel roman açısından daha da uç bir örnek verdiği, çoğu okuyucunun beğenmediği fakat kara kitap gibi dayandığı temelleri bilince çok usta bir roman olduğu anlaşılan bir eser olarak karşımıza çıkıyor. kara kitap’ta da dayandığı tasavvufi temeller artık bu kitapta başat konuyken, paralellikler, mizahi öğelerin fazlalığı, metinlerarasılık, yine açık ve kapalı göndermeler gibi özellikleriyle tam bir postmodernist eser. edebi ve birçok konuya çok fazla aşinalık gerektirdiğinden, herkesin sevemeyeceği fakat sevenin de favori kitabı olacağı bir kitap.

    altıncı kitabı benim adım kırmızı’da eski kullandığı tema ve konuları birleştirip, umberto eco’nun il nome della rosa’sını bize uyarlıyor. postmodernizm denince yine tabii ki yine bir polisiyeyi tarihsel düzleme oturtup, baz aldığı eserle paralel olarak manalı konuları işlerken resim, minyatür, nakkaşlık gibi sanatları kullanarak çok yönlü bir romanla karşımıza çıkıyor. hiçbir yönü beğenilmese dahi sırf il nome della rosa’yla tanışmayı sağlaması bile okuyucuya büyük şeyler katarken, tarihsel romanları ve polisiye sevenlerin okuması gereken bir roman.

    bence bu altı kitabıyla zirvesini yaşayan orhan pamuk, bundan sonraki eserlerinde veba geceleri hariç keskin bir düşüşe geçip, daha popüler olma kaygısından mıdır yoksa gerçekten artık böyle kitaplar yazmak istemesinden midir bilmiyorum çok daha basit ve günlük tüketime uygun kitaplar yazmaya başlıyor.

    yedinci kitabı kar aslında güzel bir roman olacakken, orhan pamuk’un siyasi konulardan bahsetmeye çalışıp becerememesinden, eğreti durmasından ötürü kötüleşen bir eser. aslında şehir seçimi, kurgusu, bazı karakterlerinin orijinalliği, postmodernist esintilerle çok iyi yönleri olabilecekken, korkunç kötü karakterler ve onları hiç gerçekçi olmayan biçimde aktarmasıyla, kendi bakış açısının zayıflığı nedeniyle taraflı incelemeleriyle ilk vasat romanını yazıyor.

    sekizinci kitabı masumiyet müzesi nobel'e ve anılarını yazdığı döneme denk gelince biraz geç çıkan bir eser. yeşilçam esintili bir aşk romanı olan bu kitap kendisinin dümdüz yazdığı, ortalama okuyucunun çok sevdiği fakat edebi açıdan bana göre diğer eserlerine göre pek dolu olmayan bir kitap. bu kitabın asıl olayı kitabın bir müze ile gerçek hayata taşınmasıdır. bu da tabii ki on milyon kere söylediğimiz postmodernizmi yine önümüze koyuyor. edebiyat açısından çok bir numarası olmasa da yazın oyununu gerçek hayata taşıyarak yine de orijinal bir özelliğe sahip oluyor.

    dokuzuncu kitabı kafamda bir tuhaflık’ta bir kişi üzerinden bir dönem anlatan orhan pamuk, önceki eserlerinden ziyade artık yeni kitaplarındaki gibi çok derinlemesine bir iş çıkaramıyor. sosyolojik açıdan bir şeyler yazmaya çalışıp edebi yönü zayıf tutunca, bunların üstüne sosyolojik durumları da üstünkörü arka plan olarak kullanınca pek de başarılı bir roman ortaya koyamıyor. fakat nostalji duygusu, değişen dönemler, aşk hikayesi gibi unsurlarından ötürü okuyucuların yine de ilgisini çekiyor. masumiyet müzesiyle başlayan basit romanları kafamda bir tuhaflık’ta zirve yaparak, bu son iki kitabıyla ortalama bir okuyucunun zorlanmadan okuyacağı, çok uğraş gerektirmeyen kitaplar ortaya koyuyor.

    onuncu kitabı kırmızı saçlı kadın’da kısa bir roman denemesi yapan orhan pamuk, çok az da olsa eski günlerine ara sıra ufaktan sinyal yakıyor. geneli yine vasatı aşamayan bu kitapta biraz mitoloji ve edebiyat temeli olduğundan geçmişine bir sinyal görülse de, biraz çalakalem havası veren bu romanı da daha zorlayıcı şeyler arayanlar için doğru bir eser değil. kısa olduğundan mıdır nedir yine bu kitabı en çok okunan, ortalama okuyucu tarafından bağırlara basılan bir kitap.

    on birinci kitabı veba geceleri bence son zamanki romanlarına göre oldukça iyi. zaten yıllardır kurguladığı bir eser olduğundan, tarihsel kurgusu, yararlandığı kaynaklar, gerçekçiliği ilk dönem işlerine benziyor. üstüne bir de pandemi çıkınca kitabın çoğu kısmında revize gerçekleştiren orhan pamuk, çok çalıştığı bu eseriyle saf bir tarihsel roman yazıyor. bu tarzın seveni kadar sevmeyeni de çok olduğundan ortalama okuyucu ve daha ilgili okuyucularda sevgi veya nefret duygusu uyandırabilir. ben tarihsel romanları güzel olduğu sürece sevdiğim için bu kitabını zayıf döneminde yazsa da fena olmayan bir tarihsel roman olduğundan eski günlerini aratsa bile güzel bir kitap.

    bu kitaplarından sonra yazacağı yeni kitap olursa artık eski günlerine mi döner yoksa popülist tarzını devam mı ettirir bilemiyorum ama her ne kadar vasatlaşsa da sırf kar dönemine kadar olan kitapları sayesinde uzun süre seviyesine ulaşılamayacak bir yazardır.

  • --- 8x3 the long night spoiler ---

    son bölümü sahne sahne inceleyip, her sahneye 500 kelime eleştiri yazmak mümkün. ben, bunu yapmak yerine, dizinin night king karakteri ve ona yazdığı son ile westeros'un yaratılış amacının temelleriyle ne kadar ters düştüğünü anlatmayı deneyeceğim.

    bunu yapmadan önce, a song of ice and fire destanının yazarı, george r.r. martin'den bir alıntıyı paylaşmak istiyorum.

    ---
    "much as ı admire tolkien, and ı do admire tolkien — he’s been a huge influence on me, and his lord of the rings is the mountain that leans over every other fantasy written since and shaped all of modern fantasy — there are things about it, the whole concept of the dark lord, and good guys battling bad guys, good versus evil, while brilliantly handled in tolkien, in the hands of many tolkien successors, it has become kind of a cartoon. we don’t need any more dark lords, we don’t need any more, ‘here are the good guys, they’re in white, there are the bad guys, they’re in black. and also, they’re really ugly, the bad guys.

    ıt is certainly a genuine, legitimate topic as the core of fantasy, but ı think the battle between good and evil is waged within the individual human hearts. we all have good in us and we all have evil in us, and we may do a wonderful good act on tuesday and a horrible, selfish, bad act on wednesday, and to me, that’s the great human drama of fiction. ı believe in gray characters, as ı’ve said before. we all have good and evil in us and there are very few pure paragons and there are very few orcs. a villain is a hero of the other side, as someone said once, and ı think there’s a great deal of truth to that, and that’s the interesting thing. ın the case of war, that kind of situation, so ı think some of that is definitely what ı’m aiming at." - grrm
    ---

    geçen bölüm incelemesinde, "dizi, yüzüklerin efendisi tipi bir sona gidiyor" diye yazmıştım. bunu aslında bir eleştiri olarak söylemedim. nasıl george martin, tolkien'in büyük bir hayranıysa, ben de çok büyük bir tolkien hayranıyım ve yüzüklerin efendisi'nin sonu, tolkien'in işlediği hikaye ile son derece tutarlı bir sondur. tolkien'in yarattığı karakterler, orta dünya içerisinde tutarlıdır ve onun temasına uygun bir şekilde gelişirler. george r.r. martin'in farklı olmak istemesinin nedeni, tolkien'i beğenmemesi değil, tolkien'i taklit eden binlerce yazar arasında yer almamak istemesidir. o yüzden, orta dünya'dan kopup gelmiş gibi duran bir dark lord'u getirip westeros'a koyar ve bu hikayeye yüzüklerin efendisi'ne benzer bir son uyarlarsanız, martin'in dünyasının yaratılış amacından tamamen sapmış olursunuz.

    martin'in de dediği gibi, buz ve ateşin şarkısı, buzun kötüleri, ateşin iyileri temsil ettiği, iyi vs kötü savaşından ibaret değil. dolayısıyla, dizinin işlediği "dark lord night king kontrolündeki beyinsiz zombiler" konsepti daha baştan ölü doğmuş oluyor. bunun da çok basit bir sebebi var, o da dizinin şu soruya cevap veremiyor oluşu:

    "night king'in amacı ne?"

    dizi bu çok temel soruya "insanlığı hafızalardan silmek istiyor" gibi bomboş bir cevap vermekle yetindi. insanlığı yok etmek bir amaç olabilir ancak bunun arkasında daha temel bir motivasyon olmalıdır. tolkien'in dünyasında bu sorunun tek cevabı vardır ve orta dünyadaki bütün kötülüğün kaynağı melkor'un iradesidir. melkor, daha yaradılış aşamasında, diğer tanrılar ile ters düşmüş ve arda üzerindeki siyah/beyaz, iyi/kötü ayrımı o noktada başlayarak bir daha hiç kapanmamıştır. melkor'un iradesinin bir uzantısı olan sauron, kendi yaradılışında kötülük olduğu için orta dünyayı yok etmeye çalışmaktadır. bu konseptte, "sauron neden dünyayı yok etmeye çalışıyor" diye sorduğunuzda verebileceğiniz cevap "çünkü o kötü" 'den öteye gidemez. bunu bir eleştiri olarak söylemiyorum. tolkien'in roman yazma amacı, karakter incelemesi yapmak değil, dünya, mitoloji ve dil yaratmaktır. bu tür bir iyi/kötü konsepti onun amaçlarına uyar çünkü tolkien'in esinlendiği yunan, kuzey, hint mitelojileri de, benzer iyi/kötü tanrı temellerine oturmuştur.

    yukarıdaki alıntıda bahsedildiği üzere, martin'in amacı iyi/kötü savaşı işlemek değildir. westeros'ta iyi ve kötü olarak nitelendirilebilecek karakterler vardır ancak bu dünyadaki hiç bir karakter bir aragorn kadar sütten çıkmış ak kaşık ve bir sauron kadar "pure evil" değildir. bu noktada "night king kötü değil mi?" diye sorabilirsiniz, ancak night king, dizinin icat ettiği ve kitapta yer almayacak bir karakter. sadece kötü olduğu için kötü olan, kişiğinden kaynaklanan bir motivasyonu olmayan ve dünyayı yok ettikten sonra misyonunu tamamlamış olacak bir karakterin, "dark lord konsepti artık bir karikatür haline geldi" diyen bir adamın dünyasında ne işi olabilir ki?

    ilginç olan, night king kitapta olmayacak ancak onun yaptığı bir çok şeyin (duvarın yıkılması, ejderha çalmak) kitapta da gerçekleşecek olması. aradaki en önemli fark, kitapta bu icraatlere imza atacak karakterlerin kim olduklarını, geçmişlerini, kişisel amaçlarını biliyor olacak olmamız. yani martin'in dünyasında kötülüğü kaynağı, melkor gibi tanrısal olmayacak ve direk karakterlerin iradelerinden gelecek. westeros'ta tanrısal olan şey güç/büyü olacak ancak bu gücün hangi yolda kullanılacağını bizim tanıdığımız karakterler belirleyecek. bunun en bariz örneği, burada uzun uzun incelediğim daenerys karakteri. dany'nin gücü tanrısal bir büyüden geliyor ancak dany'nin westeros'a kurtarıcı mı, yoksa işgalci mi olarak geleceğini henüz bilmiyoruz. buna dany karakterinin kendi iç çatışması karar verecek. eğer, bu çatışmanın galibi dany'nin içindeki intikam hırsı olursa, dany çok rahat bir şekilde babası aerys ve ya abisi viserys gibi bir karaktere dönüşebilir. buradaki temel nokta, dany'nin gücünü aldığı ateş tanrısının ona iyi ya da kötü bir irade vermiyor oluşu. aynı şekilde, kitaptaki halleriyle white walkerlar'ın henüz iyi/kotü düzleminde bir yere oturmuş değiller. hatta, bir çok popüler "end-game" teorisinde white walkerların dunyayi ateş büyüsünden kurtarmaya geliyor olabilecekleri spekülasyonu var.

    dizinin, night king'in iradesini tamamen ortadan kaldırmış olması, bu karakterin westeros üzerindeki inandırıcılığını da tamamen ortadan kaldırıyor. ben dizinin başladığından beri, night king'in bir karakter olarak işlenmesini bekledim ancak maalesef yapımcılar bunu yapmayacak kadar tembel çıktılar. hiç olmazsa, night king'in esinlenilerek yaratıldığı night's king hikayesini temel alan kısa bir arka plan işlenseydi, bu karaktere biraz derinlik katılabilirdi. hepsini geçtim, bu dizinin ilk 5 sezonu white walkerlar ile ilgili bildiğimiz tek bir şey vardı, o da bebekleri white walker'a çevirdikleri sahneden ibaretti. yapımcılar o sahneyi bile açıklama zahmetine girmediler. karakter bir türlü derinleşmedi ve tarihin en kompleks fantezi hikayelerinden birisinin içine, tarihin en sığ kötü adamlarından birisi yerleştirilmiş oldu. bu karakter o kadar temelsiz ki, öldürüldügü sahnede bulunuş sebebini bile bilmiyoruz.

    super kahraman arya'nın, night king'i öldüreceği, arya, faceless man'e katıldığından beri konuşulan bir teoriydi. ben, her ne kadar bu sondan hoşlanmasam da, night king'i kimin nasıl öldürdüğünün büyük resmin içerisinde bir tefarruattan ibaret olduğunu biliyorum. eğer sen senaryoda, night king'in amacını, onun neden bran'in peşinde olduğunu ve bran'ın kurduğu tuzağa neden mal gibi yürüdüğünü açıklayabilirsen, son vuruşu arya yapmış, jon yapmış pek bir önemi olmaz. yüzüklerin efendisi'nin sonunda, sauron'a son darbeyi frodo vurmuyor mesela. frodo, yüzügü atamıyor ve sauron'un sonunu getiren gollum oluyor. bu noktada, sam, frodo ya da gollum'dan hangisinin yüzügü yok ettiğinin hiç bir önemi yok. önemli olan, sauron'un, mordor kapısında yaptığı ölüm kalım savaşında yüzüğü kullanmak zorunda kalacagina ınandığı aragorn'a odaklandığı için asıl tehlikeyi göremiyor olması. night king'in olduğu sahnede de en önemli nokta, night king'in neden bran'ı bu kadar çok istediği meselesi. bu soruya cevap verebileniniz var mı? night king neden bran'ı istiyor; bran bütün bölüm ve hatta 8 sezon boyunca ne yaptı; onun kuzeye yaptığı yolculuğun, three eyed raven buluşmasının önemi neydi ve kısaca bran'in bütün hikayedeki işlevi neydi? bu soruların cevapları olmadan, night king karakterine tatminkar bir son yazmak mümkün değil ve dizinin cok fena cuvalladigi nokta da, night king'in uçan ninja arya tarafından öldürülmüş olması değil, night king'in orada ne bok yemeye çalıştığının cevabını verememiş olmasıdır.

    son sahnenin ve bütün bölümün işlenişiyle ilgili çok uzun uzun eleştiri yazmak mümkün. biliyorum, bir çoğunuz burada dizinin saçını başını yolmamı bekliyorsunuz ama inanın ki artık neresinden tutacağımı şaşırıyorum. dizi, benim tahminlerimin çok ötesinde öngorülebilir ve klişelerle dolu bir hikaye işledi ve yukarıda sorduğum sorulara cevap verebilse ben bu klişelerin hepsini görmezden gelmeye hazırdım. sonuçta, izlediğimizin bir hollywood eseri olduğunun ve dramatik olanın her zaman gerçekçi olanın önüne geçeceğinin farkındayım. zaten dizi, berbat hollywood klişelerini kullanmaya bu bölüm başlamadı, son 3 sezondur, her bölümde ucuz aksiyon filmi klişeleri, deus ex machinalar, süper kahramanlar, bond villain'lar havada uçuşuyor. o yuzden yüzbinmilyon zombinin girdiği kalede kim nasıl hayatta kaldı ve önemli karakterlerin hiçbiri nasıl ölmedi sorusuna isterseniz girmeyelim. sonucu kabullenip, önümüzdeki maçlara bakalım.

    night king'in nasıl öldüğü kadar, ne zaman öldüğünün de hikayenin temellerine aykırı bir yanı var. buz ve ateşin şarkısı'nın temelindeki temalardan birisi, feodal düzen eleştirisi ve “taht oyunları” konsepti, bu düzenin yarattığı yıkımı gözler önüne sermek için kullanılıyor. lordların, kralların, prenslerin oynadığı oyunun yarattığı yıkımın faturasını hep en alt tabakalardaki halk ödüyor ve bu george martin’in savaş karşıtı felsefesiyle de birleştiğinde westeros, hayatta kalmanın çok zor olduğu bir yere dönüşüyor. feodal düzen, savaş ve din eleştirileri hikayenin başındaki ağır temalar iken, kuzeyden gelen tehlikenin baş göstermesiyle beraber bütün westeros’a şu soru soruluyor: “çok önemli sandığınız için uğrunda savaştığınız, topraklar, ünvanlar, dinler için yarattığınız suni çekişmeleri, bütün dünyayı yok etme ihtimali olan bir tehlike karşısında bir kenara koyabilecek misiniz?”

    bu soru, günümüzde dünya üzerindeki politik kısır döngülerin, gezegendeki bütün yaşamı tehdit eden küresel ısınma gibi bir tehdit karşısında ne kadar gereksiz kaldığının da bir eleştirisi aslında. dolayısıyla, tematik olarak night king ve onun yarattığı tehlikenin, westeros üzerindeki bütün siyasi çekişmeleri gölgede bırakacak bir tehdit olması gerekiyor. ancak, dizinin işlediği şekliyle bu tehlike, bırakın insanlığı tehdit etmeyi, twins’in güneyinde yaşayan ahaliyi rahatsız bile edemmedi; king’s landing’te yaşayan sıradan bir vatandaş, white walkerların yarattığı tehditi hiç bir şekilde hissetmedi. cersei’nin, “yemeyin beni white walkerlarla, sizin amacınız beni zikmek” paranoyası haklı çıktı; night king uçan bir ninja tarafından yok edildi ve şimdi taht oyunlarına kaldığımız yerden devam edebiliriz. george r.r. martin’in kitabın sonuyla ilgili planı nedir bilmiyorum ancak kuzeyden gelen tehdit ortadan kalktığında, westeros’tan geriye harabeden başka hiç bir şey kalmayacağına eminim. feodal düzen ve savaş eleştirisi temalı bir hikayeyi, monarşinin şanlı bir zafer yoluyla eski sahibine geri döndüğü bir sonla bitiremezsiniz, çünkü bu hem savaşın hem de eleştirdiğiniz düzenin bir övgüsü olur.

    dizinin night king'i ana yemek yerine tek bölümde çözülecek bir konu olarak işlemesinin dizinin kurgusu açısından da problem yaratacağı kesin. son 3 sezondur, jon/dany vs night king mücadelesine hazırlık haricindeki bütün yan hikayeler, bütün yan karakterler, taht oyunları konsepti ile birlikte gelen entrikalar ve taht mücadeleleri de çöpe atıldı. ne kadar fazla yan hikayenin harcandığından şurada bahsettim. dizide öyle bir noktadayız ki, şu an iron throne'da oturan cersei lannister'ın, oturduğu tahtta hak edebiliyor olması bile deli saçması. kraliyet en son bıraktığımızda baratheon hanedanı'ndaydı ve cersei bir baratheon değil. eğer lannister'ların, tahtı baratheon'lardan gaspettiğini düşünsek bile kral olması gereken kişi, artık bir kingsguard olmayan jaime lannister. westeros yasalarında taht hiç bir zaman kız çocuğa geçmediği için bir şekilde jaime bu görevi kabul etmezse, tahtın tyrion'a geçmesi gerek. cersei, o tahtta hangi sıfatla oturuyor, bunu bile bilmiyoruz. hadi bütün yasaları değiştirdik ve rhoynish stili kadınların erkeklerle eşit olduğu bir halefiyet düzeni getirdik diyelim, peki cersei'nin herkes tarafından bilinen ensest ilişki ve great sept of baelor'u havaya uçurması gibi suçları görmezden mi geleceğiz? bütün bunlar size ayrıntı gibi geliyorsa, ilk 5 sezonu izlememişssiniz demektir. robert'ın halefinin kim olacağı meselesinden dolayı westeros tarihinin en büyük iç savaşlarından birisi yaşandı hatırlayanınız var mı?

    "hocam zaten cersei tahtı jon/dany'e devredecek artık bunun pek önemi yok" diyenler çıkacaktır haklı olarak. ancak, hikayenin sonunun bu kadar öngörülebilir bir hal alması da bir başka problem. şu anda, son savaşı cersei'nin kazanacağını düşünen var mı? yok. jon ya da dany'nin tahta çıkacağından şüphesi olan var mı? zannetmiyorum. her ne kadar dizi jon ve dany arasında tahtın varisi kim gerilimi varmış gibi göstermeye çalışsa da, bu iki karakter birbirine aşık olduğu sürece bu tartışmanın bir önemi var mı? hangisinin tahta önce çıkması gerektiği gibi bir gerilim çok saçma olur çünkü zaten kral/kraliçe her halükarda bu ikisi olacak. ha bu saatten sonra hala/yeğen olduklarını öğrendikleri için ilişkilerinin bozulduğu ve gerçekten ters düştükleri bir hikaye görür müyüz, buna zamanımız kaldı mı bilmiyorum ama dany ve jon, aragorn ve arwen'e dönüşmez ve 2. bir dance of dragon patlak verirse böyle bir son, hikayenin tamamen uzaklaşılan felsefesine biraz daha uyumlu olur.

    tek bir bölümde o kadar fazla garip şey oldu ki, sanki bir 5000 kelime yazsam da yetmeyecekmiş gibi geliyor. yazının bütünlüğünü bozmamak için şimdilik burada çenemi kapatıyorum. pazar günü 16:00'da, tancan fümen'in twitch kanalına konuk olup orda got geyiğine devam edeceğim. buyrun gelin, yapımcılara hep beraber sövelim.

  • gizli değil aslında alenen verilen mesajlardır.
    - dış görünüş her şeyden önemlidir, prenses olmak için güzel mi güzel, prens olmak için yakışıklı olman gerekir. zaten güzel/yakışıklı değilsen masalda ya yan karakter olabilirsin, ya da kötü olursun. güzel=iyi, çirkin=kötüdür.
    - kadınlar aciz yaratıklardır. güzel ve saf olanları kendilerini olmadık durumlara sokarlar (bir kuleye hapsedilip saçını uzatmak, bir ormanda avcı tarafından terkedilmek vb.). onları bu durumdan bir erkek kurtarır ve buna karşılık kadın ona aşık olur. kadının aşık olma sebebi aczine son verilmesi, ona sahip çıkılmasıdır.
    - kadınlar ya güzel ve saf, ya çirkin ve kötüdür. erkekler genellikle kötü olmaz, kötü bir kadının oyununa gelip kötülüğe alet olur sadece. ama her koşulda kötü kadın da emeline ulaşamaz çünkü iyilik her zaman kazanır.
    - ortadirek adamın masalı olmaz, ya kral olacaksın, ya da bir kralın çocuğu. fakirsen de bunlardan biriyle evleneceksin. yoksa masalsı bir aşk olması zor.

  • bugun ekrem ımamoglu ile yaptigi programda kendini rusva etmistir.

    ekrem ımamoglu "ben ıstanbul belediyesi`ndeki israfi anlatayim" dedi,
    "onu anlattiniz" dedi,
    adam "hayir, anlatmadim" dedi,
    "sure doldu" dedi,
    "bana 12 dediler" dedi,
    "o zaman reklama gidelim" dedi.

    utanmaz adamlar.

  • ınstagram'da yüz binlerce takipçisi olan z kuşağı tiplerinin sanki şarkıyı kendi söylüyormuşçasına üzerine videolar çektiği komedi durum.
    altında da yorumlarda kızlar ölüyor bitiyor.

    nasıl leş bir dönemden geçiyor türkiye, ben anlamadım.

    akım diyorlar ya... irin akıyor irin.

  • -ya sen google musun?
    -neden?
    -aradığım tüm cevaplar sende de.

    (bkz: ba dum tsss)

    -ilk karıma çok benziyorsun.
    -kaç kere evlendin ki?
    -hiç!

    (bkz: ba dum tsss)

    -ikizin var mı?
    -yoo neden?
    -o halde dünyadaki en güzel kadın olmalısın.

    (bkz: ba dum tsss)

    -neyin 42 tane dişi var ve hulk'u zapt edebilir?
    -neyinmiş?
    -fermuarımın!

    (bkz: ba dum tsss)

    -hayatın nasıl?
    -iyidir, seninki?
    -ona bakıyorum şuan!

    (bkz: ba dum tsss)

    -adın katrina mı?
    -yoo neden?
    -çünkü beni kasırga gibi vurdun bebeğim!

    (bkz: ba dum tsss)

    -pardon da bana bir içki borçlusun.
    -o neden?
    -çünkü seni ilk gördüğümde benimkini üstüme döktüm!

    (bkz: ba dum tsss)

    -bir yol tarifi alabilir miyim?
    -nereye?
    -kalbine!

    (bkz: ba dum tsss)

    -telefonumda bir sorun var ya!
    -nedir?
    -içinde senin numaran yok!

    (bkz: ba dum tsss)

    -merhaba nasılsın?
    -güzel.
    -nasıl göründüğünü sormadım!

    (bkz: ba dum tsss)

    -biraz bozuk para verir misin?
    -neden?
    -annemi arayıp hayatımın kadınını buldum diyeceğim de!

    (bkz: ba dum tsss)

    -pardon benimle mi konuşuyordunuz?
    -yoo.
    -e başlayın o zaman!

    (bkz: ba dum tsss)

    -off dişim ağrıyor!
    -neden?
    -çünkü çok şekersin!

    (bkz: ba dum tsss)

  • (bkz: sınavı kazanamayanların şinto hatip okullarına kaydedilmesi)
    (bkz: okulların şinto hatip'e dönüştürülmesi)

    adama ne anlatmadınız acaba: imam hatiplere zorla öğrenci kaydını mi? bilal vasıfsızının müdürleri toplamasını mı? seçmeli diye yutturulan din derslerinin, öğretmensizlikten zorunlu tutulmasını mı? kimya dersini din dersiyle kıyaslayan eğitim mühendisinizi mi? parası olanın gevşek gevşek üniversite okuyup, olmayanın deli gibi kasmasını mı? dünya sıralamasında "okuduğunu anlamada" türkiye öğrencilerinin altmış küsür ülke arasından kırk küsürüncü olmasını mı? ne anlatmadınız acaba?

    bir de düşünsenize: adam -kulandığınız her türlü teknolojik aleti üreten ülkenin başkanı- koşullarının uygun olmadığından bahsediyor. bir düşün yani: ne demek istiyor? nasıl bir şey tahayyül ediyor ki koşul moşul diyor. az düşün ya!