hesabın var mı? giriş yap

  • yıllar önce de gündeme gelmiş bu konu tekrar yasalaşma çabasıyla gündeme getiriliyor. aslında yasa satışı tamamen yasaklamayı hedeflemiyor malesef. sadece pet shoplar kedi köpek gibi hayvanların yaşamasına uygun yerler olmadığı için yaşadıkları yer değişecek gibi düşünülebilir. satış için kedi köpek satın almak isteyen insanlar kataloglardan bakıp sipariş verebilecekler. bu sayede satış işlemi yine devam edecek. yeterli olmasa da güzel bir adım olarak sayabiliriz.
    neyseki yasa sadece bu yetersiz önlemle sınırlı değil. kedi köpeklere kimlik verilip bunlar üzerinden takipleri yapılacak. böylece kedi köpek sahipleri sokağa terk etmeleri halinde cezalandırılacak. yani sahipler "ebeveynlik" duygusunu daha fazla hissedip sorumlulukları bir tık daha artacak.
    darısı diğer canlıların başına diyelim.
    (bkz: satın alma sahiplen)

    kaynak: http://www.diken.com.tr/…ek-satisina-yasak-geliyor/

  • elbette en uzun kosuysa ortadunya'da devrim, o, onun en guzel yuz metresini kostu.

    bilimum gereksiz youtuber ve rapci icin binlerce entry girilmisken, duvarlari yikmak icin yaradana siginip kendini feda eden bu kahramanlar kahramani, isimsiz sehit uruk hai kardesimizin eksi sozlukte bir basliginin bile olmamasi ayibina artik daha fazla dayanamiyorum. mazlumlarin ofkesi, ezilen halklarin cigligi, azim, zafer ve inancin ete kemige burunmus hali olan, kimsenin adini bile bilmedigi bu koca yurekli uruk hai'nin, elinde tuttugu devrim mesalesiyle yoldaslarinin arasindan siyrilip gelerek, dehsete kapilmis cakma kahraman ve isbirlikci halk dusmanlarinin saskin bakislari altinda, fasizmin tetikcilerine, oklarina ve mizraklarina ragmen, gericiligin bogrune adeta bir yildirim gibi saplanmistir. herkes merak ediyor," o yikilmaz denen surlari, sauron'un iradesinin bile yikamadigi duvarlari, nasil oldu da boyle sadece bir mesaleyle tuzla buz ettin be cocuk?" diye soruyor. bilmezler ki o duvarlari yerlebir eden patlama, ezilen orklarin, asagilanan uruk hailerin, magaralara surgun edilmis balroglarin ve soyu kirilmis ejderhalarin devrimci ofkesinin ta kendisiydi; o duvar, duvariniz viz gelirdi ona viz.

    ne zaman hatirlasam tuylerim urperir, gozlerim dolar, yumraklarimi sikar uzaklara bakarim. ilk o firladi kalabaligin ortasindan. en hizlisiydi hepsinin arasinda. aciyorsam sana anam avradim olsun. ama ask olsun sana cocuk. ask olsun aglattin hepimizi...

    duzenin cennetinde yerin yok suphesiz. hicbir zaman orada burada heykellerini de goremeyecegiz. adini anan bile olmayacak belki. fakat senin yerin en kutsal mabette, yani ezilenlerin kalplerinin derinliklerinde olacaktir.

  • beyin yıkama (brainwashing) teriminden türetilmiş olan greenwashing kelime anlamı olarak “yeşil aklama” şeklinde çevrilebilir, ancak bence “yeşil dolandırıcılık” ifadesi bu duruma tam karşılık geliyor. cambridge sözlüğü’nde greenwashing “insanları bir şirketin çevreyi korumak için gerçekte olduğundan daha fazlasını yaptığına inandıran davranış veya faaliyetler” olarak tanımlanır.

    hepimiz artık dünyaya insan kaynaklı ne tür zararlar verdiğimizin farkındayız. kişisel olarak belki elimizden geleni yapıyoruz, yapmaya çalışıyoruz. peki ya bazı seçimlerimizde kandırılıyorsak. işte bu noktada kendi iç dünyamızı rahatlatırken, arka yüzünü araştırmadan, bilinçsizce verdiğimiz bazı kararların asıl gerçeklerinden bahsedeceğim.

    greenwashing, mevcut bir ürünü alıp, hiç öyle olmasa bile çevre dostu özellikleri varmış gibi gösterilmesine dayalı bir pazarlama taktiğidir. bir firma ürününü, öyle olmadığı halde çevre dostuymuş gibi göstererek çevreye duyarlı müşterileri “kandırıp” satışlarını arttırmayı amaçlamaktadır. bu firmalar sürdürülebilir olmakla veya ekolojik sorunlarla ilgilenmezler, tek dertleri kar etmektir.

    greenwashing günlük hayatta karşımıza pek çok farklı şekilde çıkabilir, bilinçli ve dikkatli olmadığımız takdirde gözümüzden kolaylıkla kaçabilir. greenwashing yöntemlerini 5 farklı kategoriye ayırabiliriz:

    1-doğrudan greenwashing

    markalar ürünlerinin çevre dostu olduğunu açıkça belirtir. doğal / natürel, ekolojik, sürdürülebilir vb. dikkat çekici terimleri sıkça ve bolca kullanırlar. çünkü bu terimleri kullanmak için herhangi bir kanıt ya da sertifikaya ihtiyaçları yoktur. herhangi bir sektördeki, herhangi bir markanın, herhangi bir ürünü için doğrudan greenwashing yapılabilir. örneğin; üzerinde sıfır atık yazan naylon poşetler.

    markalar ürünlerinin geri dönüştürülmüş, biyobozunur veya kompost edilebilir materyalden yapılmış olduğunu da iddia edebilirler. ama ne kadarı geri dönüştürülmüş ya da geri dönüştürülebilir? bir ambalajın ya da kıyafetin sadece %5’i geri dönüştürülmüş materyalden üretilmiş olabilir. %100 geri dönüştürülmüş materyalden üretilmiş olsa bile bu o ürünün sürdürülebilir olduğunu kanıtlamaz. %100 doğal içerikli bir cilt bakım ürününün içerik listesine baktığımızda ve sülfatlar ile petrol türevleri olduğunu görebiliriz. çünkü petrol de doğadan çıkıyor öyle değil mi? dolayısıyla bir şeyin tamamen doğal olması da onu çevre dostu yapmıyor ama büyük markalar bu terimleri kullanarak sanki çok mühim işler yapmışlar gibi ürünlerini pazarlamaya devam ediyorlar.

    toprakta 8 hafta içinde çözündüğü söylenen plastik şişelerde satılan birçok ürün mevcuttur. bir plastik şişenin toprakta çözünmesi demek, olduğundan daha küçük plastik parçalara ayrılması demektir. mikroplastiklerin zararsız olduğunu kim kim iddia edebilir? (bkz: mikroplastik) üstelik firmalar şişeyi muz ağacı yaprağından yapsan bile bu, içine koydukları kimyasal ürünlerin canlılara vereceği zararı katiyen azaltmıyor.

    2-dolaylı greenwashing

    ürünün ismi, amblemi, ambalajı, reklamı, afişi, vb. tüketicilere ekolojik duyarlılığı ve doğalı anımsatmaktadır. firmanın ya da ürünün çevre dostu olduğu üstüne basılarak belirtilmez. ancak saydığım bu küçük detayları ekleyerek öyleymiş izlenimi yaratır ve tüketicinin algılarıyla oynar; arka planında sık ağaçlarla kaplı bir orman fotoğrafı olan, ambalajı yeşil herhangi bir ürün reklamı buna örnek verilebilir.

    3-gizli greenwashing

    üçüncü dünya ülkelerinde, sosyal adalet ve işçi hakları kavramlarının esamesi bile okunmayan fabrikalarda ucuz işçi çalıştırıp bütün sanayi atıklarını arıtma yapmadan denizlere, nehirlere, atmosfere salarak üretim yapan çok yönlü büyük bir şirket hayal edin (ki hiç zor değil, çok örneği var). bu şirketin satışları azalmış, kar oranı düşüşe geçmiş çünkü üretimin arkasındaki acı gerçekler basına sızmış. tüketiciler bu noktada, çalışanlarına ve doğaya daha saygılı, yerel, küçük işletmelere destek vermeyi tercih ediyor. bu büyük şirket de çözüm olarak halihazırda var olan yerel bir işletmeyi satın alarak ya da küçük yerel bir işletme gibi görünecek bir marka yaratarak, normalden biraz daha çevre dostu ürünlerini bu işletme aracılığı ile satma yoluna gidiyor. ama aslında ilk bahsettiğimiz faaliyetleri hala sürdürmeye devam ediyorlar. işte, gizli greenwashing tam da böyle bir şey.

    günümüzde tüketiciler daha küçük, yerel ve daha ekolojik işletmeleri desteklemeyi tercih ediyorlar. büyük şirketler de piyasadaki bu değişimi görüp müşterileri kaçırmamak için bu yola başvurabiliyorlar. detaylı incelenmediği sürece bu küçük (gibi görünen) işletmelerin büyük şirketlere bağlı olduğunu anlamak neredeyse imkansızdır. satılan ürünler de ilk bakışta çok harika ve çevre dostu görünebilirler ama aslında uzak durmaya çalıştığınız ya da boykot ettiğiniz şirkete aittirler. bu duruma, dünyanın en büyük plastik atık üreticisi olan bir içecek markasının, kendisine ait başka bir marka adı altında cam şişelerde organik sebze ve meyve suyu satması örnek verilebilir. firma dünyayı kirletmeye devam eder, tüketiciler de farkında olmadan uzak durmaya çalıştıkları sisteme maddi destek vermeyi sürdürürler.

    4-politik greenwashing

    bir firma ağaç dikme ve deniz/okyanus temizleme gibi ekolojik çalışmalara yatırım yaparak çevre sorunlarına duyarsız kalmadıklarını kanıtlamaya çalışabilir. bunu gezegenin iyiliği için değil, sırf reklam olsun diye yapmaktadır. bu firmanın ürünlerinin ya da üretim yönteminin çevreye ne kadar zarar vermekte olduğu ise göz ardı edilir. örnek olarak bir petrol şirketinin yağmur ormanlarını kurtarmak için yatırımlar yapması verilebilir. bu durumun türkiye’de de çok güzel bir örneği var; geçtiğimiz aylarda büyük bir deterjan firması istanbul boğazı’nda plastik çöpleri toplayacak çöpkaparları faaliyete soktu ve reklamlar, boy boy afişler ve kalabalık etkinlikler ile bu işte ne kadar duyarlı olduklarını herkese göstermeye çalıştılar. ama hiçbir yerde ürünlerinin sebep olduğu plastik ve kimyasal kirlilikten söz edilmedi.

    5-eklenti/ilaveten greenwashing

    bu yolla firmalar, kendisi ve üretim yöntemleri ile doğaya zarar veren ürünlerin yanında ek olarak çevre dostu ürünler de üretip piyasaya sunmaktadır. gizli greenwashing yönteminin aksine farklı bir marka adı altında değil, kendi isimleriyle her iki çeşitten ürünleri pazarlarlar. gizli greenwashing’de şirketler, sürdürülebilir yöntemler şirketin imajı ve vizyonuyla uyuşmadığı için üstü örtülü yollarla çevreye duyarlı tüketicileri elinde tutmayı amaçlarken eklenti greenwashing yolunu seçen firmalar isimlerini ve imajlarını temizleme derdindedirler.

    hayvancılık sektörünün karbon ayak izi çok yüksek olduğu, hayvanlara acı verdiği ve ambalajları geri dönüştürülemeyen plastikten yapıldığı için her geçen gün daha fazla müşteri kaybeden bir süt firmasının, cam şişelerde bitkisel süt satmaya başlaması bu duruma örnek verilebilir. ağız sağlığı ürünleri satan bir markanın plastik diş fırçaları yanı sıra bambu fırçalar üretip her ikisini de satması ve su kaynaklarını kirlettiği bilinen bir tekstil markasının geri dönüştürülmüş ipliklerden üretilmiş bir bahar koleksiyonu çıkarması da bunlara örnek olarak gösterilebilir.

    şimdi şunu düşünebilirsiniz: çevreyi kirleten markaların çevreye duyarlı işler yapmaya çalışması neden kötü bir şey olsun? ancak grenwashing’deki asıl sorun, bunu yapan şirketlerin ekolojik bir değişimi hedefliyor olmayışıdır. bu şirketler çevreye duyarlı olmak istemiyorlar, daha az maliyet ve daha fazla kar istiyorlar. bunun için de küçük kelime oyunları ve yaprak desenleri ile, yeşil rengi baskın kullanarak, tüm ürünleri ve tüm üretim bandını ekolojik hale getirebilecek imkana sahipken sadece tek tük çevre dostu ürünler çıkararak tüketicileri kandırmaya çalışıyorlar. eleştirdiğimiz ve düşmememiz gereken tuzak tam olarak bu notadır.

    greenwashing’den nasıl korunabiliriz?

    satın alacağınız ürünlerin üretim yerlerine bakabilir, içerik listelerinde toksik kimyasallar ve petrol türevleri (plastik materyaller) incelemesi yapabilir, markanın kimlere ve hangi büyük şirketlere ait olduğuna bakıp geçmişini araştırabilirsiniz. bu süreç kesinlikle çok yorucu olabilir farkındayım. altı üstü bir pantolon almak için alışveriş öncesinde böylesine ön araştırma yapacak vakti çoğumuz bulamıyor yada bulamayacağız. bir şey ancak uygulanabilir olduğunda sürdürülebilirdir. her alışverişten önce böylesine detaylı bir ön araştırma yapmanın sürdürülebilir olmadığı çok açık. ancak sertifikalar, greenwashing’den korunmak adına çok işimize yarayabilir. içerik incelemesine çıkmaktansa sertifikalara bakmak daha kolay ve güvenilir bir yol olarak tercih edilebilir.

    bir ürün gerçekten, kanıtlanabilir şekilde çevre dostuysa, hayvanlar üzerinde test yapmıyorsa bunu belgelemiş olmalıdır.

    hepimiz her gün daha çok kirlenen ve dengesi gittikçe bozulan gezegenimiz için elimizden geleni yapmak istiyoruz. biz tüketicilerin bu eğilimi, gerçek değişiklikler yapmayı reddeden şirketler tarafından müşteri çekme aracı olarak kullanılabilmekte. daha çok okuyup bilinçlendikçe ve daha dikkatli oldukça, tüketim alışkanlıklarımızı değiştirerek gezegenimizin yok oluşunu izlemek yerine bir şeyleri değiştirebiliriz. tek yapmamız gereken körü körüne hareket etmeden daha bilinçli davranabilmek. çünkü yanlış seçimlerimizin sonucunda asıl yapmayı hedeflediğimiz şeyleri elde edememiş, kandırılmış olacağız.

  • bu dava sürecinde aklımdan hiç çıkmayan bir cümle var. sonuçlanınca yazayım istedim. sanıklardan birinin annesi şule çet’in ailesine “kızınıza sahip çıksaydınız” demişti.

    yani türkçesi, “benim oğlum istediği zaman, istediği yerde, istediği şekilde bir kadına zarar verebilir, tecavüz edebilir, hatta öldürebilir. sorun benim oğlumda değil, sizin kızınızı oğlumun erişebileceği yerlerde bırakmanızdadır.”

    bir ebeveyn katil olan çocuğunu sevmeye, onu korumaya kollamaya devam edebilir, bunda hiçbir problem yok. ama oğlu tarafından zarar görmüş, mağdur olmuş, tacize-tecavüze uğramış, öldürülmüş bir genç kadını suçlayan bir ebeveyn gördüğünüzde bilin ki o insandan bir canavar yaratan bizzat o anne babadır.
    her şeyi paşa oğluna hak görenler için söylüyorum; bu durum sadece kendi zihninizde yaratacağınız bir evrende mümkün olabilir. o hayal dünyasında istediğinizi yaşayın ama etten kemikten bir insana zarar verdiğiniz anda uykudan uyanma vaktiniz gelmiştir.
    keşke büyütürken oğlunuza sahip çıksaydınız.

  • insanın üstüne çöken bir cümle. aslında bu cümle bir örnek, "hocam yatay geçişe başvuracağım." , "hocam durumumuz iyi değil, yazın çalışmaya gidiyorum, büte kalmamam lazım." diğer varyasyonlar.

    şu açık: "eşit olmayanlara eşit davranmaktan daha büyük eşitsizlik yoktur." evet doğru. peki bunun tespiti? lisanstan hocam, ki artık aşağı yukarı meslektaşız, bir kızdan bahsetti. okulun dışında ağlarken görmüş. kız, sülalesinin kendisini evlendirme niyetine isyan ederek annesiyle beraber trabzon'dan adıyaman'a gelmiş. maddi olarak zorluklar da yaşadıklarını biliyorum. neyse hocam yardımcı olmamı istedi ki bunu kolay kolay isteyecek bir değil, ben de yardımcı oldum ve büte bırakmadım.

    ancak dün iki kişi geldi. biri yatay geçiş yapacağını, diğeri bursu olduğunu söyledi. çoğunluğunuz öğrenci olduğunuz için aklınıza şu cümle gelir: e amk altı üstü not değil mi? ver gitsin ya, ne tatava yapıyorsun? e peki gençler ya ilk baştaki kız gibi olup da gelip bana söyleyemeyenler ya da söylemek istemeyenler? bursu kesilecek olanlar? benim mesela 1. sınıfta bursum kesilecek oldu, hiçbir hocaya da gitmedim ve bursum kesildi. ne kadar ihtiyacım olduğunu anlamak için şu kısa entry'ye bakabilirsiniz. (bkz: sözlük yazarlarının hayat hikayeleri/@proust) peki benim bursum kesilirken ya biri gidip hocalardan not istemiş ve bursunun kesilmesini engellemişse? benim suçum ne?

    kafam karışık. yardım, yorum...