lucia di lammermoor

• donizettinin trajik operası. fifth elementh filminde diva nın söylediği aryanın en güzel hali ile sevdiğim acıklı öykü.
• (bkz: joan sutherland)
• son dinlediğim versiyonlarından sonra kulaklarımı süresiz tatile çıkarmama sebep olan opera.
  (bkz: leyla gencer şan yarışması)
• ing. lucy of lammermoor. ya da lammermoor'lu lucy. bu öncelikle bir roman. sir walter scott'un yazdığı ve feodal geleneklerin hüküm sürdüğü bu iskoçya bölgesinde yaşanan aşk, ihtiras ve cinayet girişimiyle sonuçlanan ahlaki düğümleri konu alan, eski zamanların pembe dizisi.
  
  ilk kez napoli'de 1835'te sergilenen eserin libretto'su, verdi'nin dört operasının libretto'sunu da yazmış olan salvatore cammarano'ya ait. üç perdelik eserde, izleyicilerin konuya daha rahat adapte olabilmesi için isimler italyanca hallerine çevrilmiş. örneğin henry - enrico, lucy - lucia, norman - normanno, edgar - edgardo'ya dönüştürülmüş.
  
  açıkçası cammarano romana birebir bağlı kalmamıştır. hatta çoğunlukla "ay burası çok güzel, burayı alalım...hmmm burası saçma, atalım" şeklinde bir yaklaşımla yazmıştır hikayeyi. bölgeye de bir tane kale kondurmuş, öykünün bu kale içerisinde dönmesini sağlamıştır. opera ağırlıklı olarak baş kadın karakterin aryalarından oluştuğundan, bu rolü canlandıran sopranoları da meşhur etmiştir.
• söylenmesi en zor operalardan biridir.
  hatta maria callas'ın bir yerini yanlış söylediği için bir daha asla icra etmediği dillenir.
• the fifth element'da diva'nın söylediği kısmı şöyledir:
  
  il dolce suono
  mi colpi di sua voce!...ah, quella voce
  m' qui nel cor discesa!...
  edgardo! lo ti son resa,
  edgardo! ah! edgardo mio!
  si, ti son resa!
  fuggita io son da' toui nemici...(nemici)
  un gelo mi serpeggia nel sen!
  trema ogni fibra!... vacilla il pi!
  presso la fonte meco t'assidi alquanto...
  (si,) presso la fonte meco t'assidi
  
  yani;
  
  bu tatlı ses...
  ona ait bu tatlı ses! ah, bu ses...
  kabimin derinliklerine gömülü.
  edgardo! tekrar seninim.
  edgardo! ah! edgardo'm!
  evet, tekrar seninim.
  senin düşmanlarından kaçtım.
  kalbimde bir rahatlık var.
  her yerim titriyor. yerimde duramıyorum.
  benimle çeşmenin yanında otur.
• (bkz: chi mi frena in tal momento)
• lucia'nin delirme sahnesi cok uzun olması itibariyle calmasi en yorucu sahnedir. calarken icinizden "ay artık noolur delir be kadın" dersiniz. o sahne de fifth element filminde kullanılan lucia'nin aryası ile baslar baya da uzun sürer. bu ragmen dinlemesi ve calmasi en zevkli eserlerdendir.
  
  sihirli flüt'e bin kere tercih ederim.
  
  (bkz: sinirli düdük)
• bir gaetano donizetti operasidir.
  
  lucia'nin halusinasyon yasadigi cilginlik veya delirme ani aryasinda (il dolce sueno), orkestradan eslik eden bir ezgi hafif urkutucudur; cam armonikasi icin yazilmistir ama genellikle flut tarafindan icra edilmektedir (armonika'yi tercih ederim). "psychedelic" tabiri bu aryayi tanimlamak icin sanirim uygundur.
  
  tenor edgardo'nun finaldeki aryasi (tu che a dio spiegasti l'ali) ile birlikte lucia'nin arturo ile evlillik sozlesmesine imza atmasindan sonra soylenen seksteti de (chi mi frena in tal momento) kendi adima ayri bir yere koyuyorum.
  
  lucia'nin kotu abisi enrico tipik bir erol tas karakteridir. ravenswood ve ashton aileleri arasinda gecen trajedik hikayede asiklar (edgardo ve lucia) arasindaki iletisimin sekteye ugramasi kritiktir. bu iletisimsizlik bazi izleyicilere gulunc ve kliselesmis gelebilir. bu turden kliseler yuzunden opera sevgimiz azalir mi? nayir.
  
  (bkz: o bell'alma innamorata)
• resmen show stopperlarla dolu bir donizetti operası.
  dönem boyu "delirme" temalı eserler nedense epey popüler. (ilk aklıma gelen giselle balesi. kronolojik olarak giselle daha önce geliyor, lucia di lammermoor ile aralarında 7 yıl var)
  
  neyse ne diyodum, hah: operadan epey hit çıkmış ve lakin benim için en güzeli lucy'nin 1. perdedeki aryasıdır.
  (bkz: regnava nel silenzio)
  zannediyorum dramatik soprano için yazılmış. (mezzo gibi de geliyor kulağa ama emin olamadım, bilen aydınlatırsa düzeltirim)
  
  okkadar güzel bir arya ki bu, ve okkadar zor ki. teknik olarak zor o ayrı, ama daha çok ifadesi, duygusu zor. delirmemişsin henüz ama her şey bi acayip görünüyor gözüne... bi ışık bulmaya çalışıyorsun tutunacak, ama her şey flu ve sönük görünüyor... umut arıyorsun yok, bi nefes arıyorsun yok... of yani.