common sense

• ing. sagduyu,irade. tadinda birakabilme kabiliyeti.
• common sense is that layer of prejudices which we acquire before we are sixteen. - albert einstein
• thomas painein 1776'da yayımlanan kitabı. bazı kaynaklarda yeni dünyanın ilk best selleri olarak bahsi geçer. amerikan kolonilerinin ingiliz himayesinden çıkarak bağımsız varolması fikrini ortaya atan ve savunan bir eser
• (bkz: ne onunla ne onsuz)
• sadece amerikan devrimi dönemi için değil, devrimler çağında en popüler olmuş pamphlet'dir common sense.
  
  "every spot of the old world is overrun with oppression. freedom hath been hunted round the globe. asia and africa have long expelled her. europe regards her like a stranger, and england hath given her warning to depart. o! receive the fugitive, and prepare in time an asylum for mankind."
• tarihsel olarak bakıldığında trajik bir anlam kayması^*na uğramış bir ifadedir aslında bu.
  
  teeee zamanında her konuda herşeyi söyleyen aristoteles kişisi ruh üzerine^* adlı kitabında beş duyudan bahsettikten sonra bir de common sense^* anlamına gelebilecek bir ifade sarfetmiş. burada anlatmak istediği^* aslında bu beş farklı duyuyu birleştiren bir altıncı duyu, fakat bunun ne olduğundan emin değil. bir süredir, bunun aslında yakın geçmişe kadar bilimsel faaliyetin dışında tutulan multimodality^* terimine denk geldiğini söyleyen insanlar var bilim camiasında, artık bu konu da bilimsel faaliyetin çalışma alanlarından birine dönüşmüş durumda. yani özetle duymak görmeyi nasıl etkiliyor, tat ile dokunma arasında nasıl bir ilişki var vb. vb., uzatmayalım, sonra yazarız..
  
  gelin görün ki bu altıncı his ya da sağduyu^*ifadesi zaman içinde bugünkü anlamına gelmiş. ha bu ifadenin ilk kullanımının ruh üzerine^* kitabında dile gelmiş olması ayrı mesele, fakat içerik olarak bu altıncı hissin^* aslında ilk defa diğer hislerin birbirleri içinde nasıl iletişim kurduğunu ifade eden anlamı geçen 2500 yılda yeterince değişmiş, sağduyulu alemlere yelken açmış görünüyor.
  
  özetle demem o ki, bu terim bundan 2500 yıl önce bugün kullanıldığı belirsiz içerikli anlamlara kıyasla bugünkü bilim anlayışımıza daha yakın bir anlamda ortaya atılmıştı. insanoğulları olarak biz bu terimi de nedenini anlayamadığımız olayları ruhani güçlere^* ya da ne olduğu belirsiz yeteneklere^* atfetme yeteneğimizi kullanarak piç etmişiz.
  
  bu nedenle de şimdi psikoloji, bilişsel bilim^* alanında çalışan bilim adamları duyuların^* birbirleyle nasıl iletişim kurduğunu anlatmaya çalışırken aristoteles ile başlayıp sonradan yamulan bu terim karışıklığından sözediyor.
  
  içses hesaplaşması:
  - bu bilimadamlarının hepsi mi bundan sözediyor, hayır!
  - bu adamların işi gücü yok mu? ne bileyim, zaten bununla uğraşan adam az.
  - ben bunları neden yazıyorum, başka işim yok mu? sözlük okurları da okusun istedim. ama doğru söylediklerim, valla bak.
  - otur yazsana tezini kardeşim.
  - yaktın beni sözlük
  
  (bkz: hayrettin yapma)
  (bkz: isviçreli bilimadamları)
• 'common sense' chicago'lu rapper common'ın diğer adıydı ta ki 1995 senesine kadar. 1994 senesi resurrection albümünün çıkmasına müteakip los angeles'dan aynı isimli bir reggae grubu, common sense'i isim değişikliği için mahkemeye verir ve kazanırlar. bu tarihten sonra common sense, common olarak anılmaya başlar.
• 2009 yapımı flunk albümü this is what you get 'in ikinci parçası. sözleri de şu şekilde:
  
  today i lost my common sense
  it slipped away on the corner of pike and 10th
  i guess it happened on purpose
  because lately it's been getting quite intense
  you blow my mind, and i'll blow yours
  i've seen the force of your pretty smile - now baby do it one more time
  
  today i lost my sense of pride
  hiding out somewhere it wasn't supposed to hide
  it might be gone for a while
  like music that suddenly just goes out of style
  
  today i lost my sense of time
  it disappeared, like anything you just can't find
  i guess i don't really care
  i've been running behind now, year after year
• radu j. bogdan'ın editörlüğünde "mind and common sense" adlı bir kitap mevcuttur ki bu eser bugüne kadar bu kavram üzerinde yapılmış önemli çalışmaları derleyip toparlar.
  
  http://books.google.com.tr/…=1#v=onepage&q=&f=false
• 1987-1999 yılları arasında 24 sayı çıkan journal of the edinburgh conference of socialist economists alt başlığı olan dergi. akademik dünyada bir eğilim ve 1970’lerde toni negri’nin başını çektiği otonomizmin bir türü olan open marksizm’in temayüz eden figürlerinin çekip çevirdiği bir dergiydi.
  
  son sayısında kaleme aldıkları veda yazısı:
  
  “farewell, goodbye
  from common sense 24
  this is our last issue. common sense is no more. we, the editors, are exhausted.
  the demise of common sense had been on the cards since late 1998. the journal was left hanging in thin air when all but three members of the editorial board threw in their towels. their decision was motivated by a number of reasons. some disliked the political direction in which the journal had developed; others simply could no longer cope with the pressure of work. they felt burned out. since its inception, common sense was a shoe-string operation. financial trouble was a continuing nuisance and this is still the case. we are grateful to our authors: they kept submissions coming in on a regular basis. we are grateful to our subscribers. thanks to you we were able to continue as long as we did. yet, this is the end: over the last few years, the editorial collective declined in numbers and this despite the fact that more people joined the editorial board. the committed core got smaller and smaller and burnt itself out. there was, then, a political problem: political work without enthusiasm, motivation, and endeavour transforms the question of politics into a question of administration that is discharged with an air of indifference. the core group was not indifferent but exhausted itself in it constant quest to maintain sanity in the face of administrative indifference of the many. indifference stopped common sense in its tracks.
  we have decided to publish this final issue to say farewell properly. we did not wish to disappear as if we had not existed over the last 12 years. we wanted to leave with a proper issue to celebrate what we have been, with our heads up and with pride. we no longer will write to you requesting that you renew your subscription. we ask those with standing orders to cancel them. we ask those who are due future issues to let us keep the money as a donation to pay off our debts. of course, if you wish to get your money back, write to us and we will see what can be done. we ask all our readers to order back-issues to help us to make ends meet. we ask all our friends to send donations, small or big, in support.”
  
  aşağıdaki adresten bütün sayılarına ulaşılabilir.
  
  http://commonsensejournal.org.uk/