timokrasi

• yunanca şeref anlamına gelen "time"den türemiş bir kelime ve platon'un muhakkak ki değerli, ama fikrimce çok baygın eseri devlet'te bahsettiği yönetim şekillerinden biridir. yöneticilerin güç, şan, şöhret, şeref elde etmek, askeri zafer kazanmak gibi fani arzularının mantıklarının önüne geçtiği hallerde ortaya çıkan yönetim biçimi şeklinde izah eder bunu platon. ona göre en şahane yönetim şekli aklın temel alındığı aristokrasi'dir; timokrasi olsun, oligarşi olsun, demokrasi olsun, tiranlık olsun, hepsi aristokrasinin bozulmuş, sağlıksız türevleridir. timokrasi yine diğerleri içinde ehven-i şerdir der platon, hatta eflatun. (nerde duymuştum, nerde okumuştum, bir ünlünün anısı mıydı hatırlayamıyorum, felsefe hocası çalışıp çalışmadığını anlamak için "platon eflatun'un nesi olur?" diye soruyordu öğrenciye, neşe doluyordu sınıf öğrenci kıvranırken. çok hazin bu hatırlayamamaklar, her gece yatakta mnemosyne'ye dualar ediyorum, hiç işe yaramıyor).
• platon un devletinde demokrasi ve oligarsi arasi yonetim tarzi olarak anlatilir.. en onemli ozelligi coskunluk unsurunun baskin olmasidir yani mucadelecilik ve seref duskunlugu..
  
  (bkz: timokratik genç)
• platon, ideal devletin bozulmasıyla devletin timokrasi adlı bir biçiminin ortaya çıkacağını belirtir. buna göre monark ya da aristokratların, bilgeliği ve doğruluğu önemsemek yerine, şan ve şöhrete önem vermesi ve başlıca erdemleri onur ve ün olan askerlerin iktidarı ele geçirmesiyle timokrasi kurulmuş olur.
  
  bu grup yalnızca kendini önemser; kendi dışındakileri yok sayar ve iktidarı şiddet üzerine kurar. zenginlik hırsını taşır. yani şiddet yoluyla iktidarı elinde tutan askerler, iktidarı kendi guruplarını zenginleştirmek için kullanırlar.
  
  timokrasinin askeri sınıfın erdemi olan onuru, zenginliğe tahvil etmesiyle, zenginlik biricik değer halini alır. böylece ancak belirli bir zenginlik düzeyine sahip olanlar siyasette etkin olabilir ki zenginlik ölçüsüyle iktidarı ele geçirenler, yalnızca zenginlerin dahil olabildiği, yoksulların tümüyle dışlandığı devlet biçimini oligarşiyi inşa etmiş olurlar.
• varlıklı kimselerin yönetimde önemli mevkilere geldiği yönetim şekli.
• platon’un tarihte 4 kötü yönetim (timokrasi, oligarşi, demokrasi, tiranlık) olarak adlandırdığı sınıflandırmada, kötülerin iyisi olarak gördüğü yönetim şekli.
  
  platon’a göre en iyi yönetim şekli aristokrasi’dir (başta bir filozof-kral’ın olduğu). zamanla bu yönetimdeki üretici sınıf (platon’un ideal devletinde; üreticiler, koruyucular ve yöneticiler olmak üzere 3 sınıf vardır) fazla zenginleşir ve yeni haklar almak için isyan eder. yöneticiler bu başkaldırıyı bastırmak için kendi aralarında örgütlenir. fakat bu örgütlenmede ve karşı koymada;özel mülkiyetin, zenginliğin, gücün zevkine varan yönetici sınıfı aşrıya kaçmaya başlar. isyanı bastırır ve üreticileri köleleştirir. kendileri iktidara geçer. artık bu devlette; güzel konuşma, bilgi, akıl vb. erdemler değil; başta para olmak üzere beden gücü, zorbalık, savaş, şan, şöhret, cesaret, kahramanlık geçer akçedir.
  
  timokratik yönetime verilebilecek en güzel örmek, sparta devletidir.
  
  platon’un tarihi sıralamasında timokrasi’den sonra oligarşi gelir.
  
  (bkz: anakyklosis)
• kabaca zenginin yönetimi anlamına gelen ve yunancası timekratos olan yönetim biçimi. şan, şöhret ve parasal manada üstünlüktür temel kaygı. platon’un devletinde anlattığı yönetim biçimlerinden ve aristokrasinin yozlaşmış hallerinden biridir. günümüzde doğrudan zenginin yönetimine örnek vermek zor olsa da dolaylı olarak erki etkilemede elitler timokrasiyi yansıtır.
• parası ya da gücü olanın devlet yönetiminde söz sahibi olduğu, siyasi yönetim şeklidir.
  
  (bkz: parayı veren düdüğü çalar)
• koruyucularla yöneticilerin yönettiği devlet şekline denir.
• tiiii'ye alınmış demokrasi.
  
  genelde monarşiye evrilir.
  
  sanıyorum ilk platon'un devlet kitabında bahsi geçen, antik yunanda agoralarda "ideal yönetim şu mu olmalı, bu mu olmalı" diye tartışan bi grup emekli beyaz togalı dayının "bak şöyle de bişiii oluyor" şeklinde ortaya atmış olduğunu düşündüğüm ve bana göre günümüz insanlığının yaşadığı bi çeşit oligarşik yönetim şeklidir.
  
  yönetim, güçlü bir grup oligark'ın tekeli altındadır.
  bu gruba gücünü veren o zamanlar da, şimdi de olduğu gibi genellikle; paradır.
  
  dolayısıyla terimin diğer bir adı: para aristokrasisidir.
  
  bu şöyle düşünülebilir; karizmatik bir siyasi misin, bir kamuoyu mu oluşturdun?
  paran var, güçlü sermayeye ve bağlantıya sahip misin?
  tamam işte bir araya gelip özellikle devletin tüm varlıklarının gelip gittiği bir koltuğa da oturduysan yolun açık; timokrasin hayırlı olsun.
  
  hitabetle, fikirle de kamuoyu oluşturulup hakim güç haline gelinebilir fakat bu günümüzde pek sık rastlanılan örnek değildir. genelde askeri ve parasal başarılarla ortaya çıkar. dolayısıyla güç oligarşisi de denilen ve çoğunlukla sermayeden gücünü alan^* bir grubun yasaları istedikleri gibi yönlendirip, canı istediğine af çıkartıp efenime söyleyeyim matrah arttırımı, eyt kararları alarak at koşturduğu, yandaş oligarklara "şu yolu yabda yol yabdı desinler" mantığı ile tatlı ihalelerin paslandığı veya ihale için yeni yasaların tasarlandığı, kanal istanbul gibi ütopik piramitlerin inşasına yol açan, bir süre sonra tüm gücü bir grubun eline verip "la bizden başka kimse kalmadı" denilen, yolsuzluk, monarklık için en ideal oligarşik sistemdir.
  
  seçimleri dahi finanse ederek, yedirerek hatta halka eyt dağıtarak(yeni başlayanlar genelde kömür dağıtır, bir sonraki leveldir eyt dağıtımı, ileri timokrasilerde görülür) kazanabilirsiniz.
  
  tarihte ilk olarak solon döneminde sanıyorum görülmüş/kayda alınmış ve bundan dolayı solonla özdeşleştirilmiştir.
• aristotelese göre bozulduğunda yani ayağa düştüğünde ya da devlet sokaktaki güruhlar tarafından yönetildiğinde demokrasiye dönüşen erdemli yönetim biçimi.