hesabın var mı? giriş yap

  • yusufcuğun çırpınışıdır.

    islamcılara teşekkür borçluyum. muhafazakar kökten gelen ve bir zamanlar sizin gibi dinci çomar olan benim bile dinden çıkmama neden oldunuz. o bataklıktan kurtuldum. ağlamaya devam edin. azalarak biteceksiniz.

  • yapısal olarak türkiye'deki örneği amerika'daki örneğinden çok farklı olan balondur. bir kere öncelikle balon kelimesinin içini doldurmak lazım.

    balonu finansal enstrümanlarla oynayarak da yaratabilirsiniz, bir ülkenin yatırım piyasasının dinamiklerini değiştirerek de. amerika'daki örnekte finansal enstrümanlar türev piyasalarda satılmıştı, başkasının kredisi bankalar arasında defalarca satıldığı için 500000 dolarlık kredinin belki de 1 milyon dolarlık finansal derinliği olunca balon patladı. amerika ile türkiye'nin dinamikleri birbirinden çok farklı.

    1) enflasyon kötü bir şey olmasına rağmen, türk lirasının enflasyonist yapısı gereği balon zaten sönse bile emlak marketindeki insanların psikolojisini ciddi oranda etkilemiyor. senede resmi olarak %10 gerçekte %15-20 arası bir enflasyon yiyen para biriminde fiyatlar sürekli artmak zorunda. amerika'da durum hiçbir zaman böyle olmadı. dolardaki enflasyon %1-2, orada nominal reel arasında pek bir fark yok.

    2) bugün ev almak isteyen %20'sini peşin ödemek zorunda. bu da türkiye emlak piyasasının finansal balon oluşturma riskini düşürüyor. bir ara gündeme gelse de sonra unutulan, ve iyi ki de unutulan, bankaların kredileri merkez bankasına satma opsiyonu hala uygulamada yok. buna izin verilirse gerçekten bir balon yaratılır. aslında bankalar kendi aralarında satsa ya da yabancıya satsa bir sorun olmaz ama merkeze satılırsa enflasyon tutulamaz çünkü bu satış para hacmini genişletir.

    3) kredi ile ev almak isteyenlere bankaların uyguladığı gelir testi, kredi notu gibi standart uygulamalar var. amerika'da bu yoktu. verdiği emlak kredilerini türev piyasalarda satmak isteyen aç gözlü bankalar, iş güvencesi olmayan fakir fukara ne kadar adam varsa gelirine bakmadan krediyi dayadılar ki türev piyasada o krediyi satıp riski kendi üstlerinden atabilsinler.

    size ziraat bankasında bir bankacının bana dediğini anlatayım. bir karı kocanın aylık 6000 lira geliri varsa, ona 4000 liraya kadar kredi kullandırtabiliriz bu aile 2000 lira ile geçinmek isterse bizce geçinebilir. ama bir karı kocanın aylık geliri 20000 lira ise ona 18000 lira kredi kullandırtmayız, çünkü aylık geliri 20000 lira olan bir hane 2000 lira ile geçinemez ve kredi batar. aylık gelir üzerinden kullandırılabilir kredi oranında bile bankalarda bir farkındalık var.

    4) faiz mevduat ikilemine gelecek olursak, faizler yükseldikçe konut fiyatlarının artış hızı düşebilir ama bu balon olduğunu göstermez ekonomideki dalgalanmaları gösterir. yatırım odaklı bakıldığında, borsa, vadeli tl/döviz mevduat hesapları, emlak bunların hepsi birer pasif yatırım aracıdır. finans dışına kayarak iş kurmak isterseniz, bu fabrika açmak, ostim'de dükkan açmak, bir avm'de restoran açmak olabilir, bu aktif yatırım aracı olur. türkiye'deki insanlar hukuk sistemine güvenmediği için genel olarak pasif yatırım araçlarına meyillidirler.

    pasif yatırım araçlarında emlak diğer muadillerine göre reel bir getirisi olduğundan öne çıkar. tamam inşaattan yaratılan katma değer/istihdam neredeyse sıfırdır, ama mevduat ya da diğer finansal enstrümanlardan yaratılan katma değer neredeyse değil gerçekten sıfırdır. hükümet de, hukuk sistemi arge falan uğraşmak yerine varı yoğu inşaata gömerek ekonomiyi döndürmeyi seçti. gerçek anlamda türkiye'de arge yapılan tek sektör de savunma sanayi olarak kaldı.

    güncel entry'ler içinde birisi yazmış, şu an mevduat faizi emlaktan daha mantıklı diye. kesinlikle doğru. 4 ay önce ev aldım ben. cebimde 500 bin lira param vardı alacağım ev de 1.1 milyondu. çekebileceğim maksimum kredi 880 bin liraydı ve ben bu kadar kredi kullandım, kalan paramı da mevduata attım 3 aydır %14 faiz alıyorum. bunu yaparkenki beklentim, mevduat faizlerinin yükseleceği üzerine kuruluydu ki yanılmadım da. bir yanda senelik %10,56'dan kullandığım konut kredisi var, diğer yanda %14,25 oranında faiz aldığım mevduatım var stopajı düşünce bile zarar etmiyorum. naktimin tamamını kullanıp, kredi ödemesini düşürmeye çalışmak zararda olacaktım.

    ama bu durum emlak balonu olduğunu göstermez, ekonominin iyiye gitmediğini gösterir sadece. mevduat/emlak faiz oranına göre ters orantılı olarak cazibesini yitiren/kazanan yatırım araçlarıdır. kaldı ki evi de ben yatırım için değil, oturmak için aldım. güncel faiz oranlarına göre pasif yatırım araçları olan emlak ve mevduat arasında farklar olacaktır, bu dalgalanmaları balon olarak tanımlayabilmek içinse ciddi finansal genişlemeler olması gerekir ki şu an türkiye'de böyle bir durum yoktur.

    eğer yatırım amaçlı ev arıyorsanız, şu an sıkı pazarlıkla ucuza almadığınız sürece mevduatta kalmak ev almaktan mantıklıdır. ama mevduat faizleri böyle kaldığı sürece emlak fiyat artışı azaldığında pasif yatırım piyasasındaki insanlar da, ev almaya tekrar başlayarak düşen fiyatları tekrar artıracaktır. sözün özü faiz oranlarına göre fiyatlarda dalgalanma olabilir, trende göre emlak/mevduat arasında cazibe farkı fiyatlarda dalgalanma yaratabilir. bu dalgalanma piyasanın denge arayışıdır.

    bunu şöyle düşünün, su dolu bir tulumba var ve faiz oranlarına göre bir emlak yükseliyor, bir mevduat yükseliyor. bu denge arayışıdır balon değildir. ama finansal derinliği artırmak için siz tulumbadaki su miktarını artırmaya kalkarsanız, artan su basıncı tulumbayı patlatır. işte burada balon dediğimiz şey olur. şu anki dalgalanmalar denge arayışıdır, balon çok başka bir şeydir.

    zorunlu edit: mesaj atmak yerine entry ile şov yapmaya çalışmak biraz abes olmuş. makroiktisattan da, türkiye'deki tasarruf açığından da haberim var. bireylerin yatırım kararlarını alırken cari açığı düşünmesi takdir edersiniz ki beklenemez birey ben tek başıma milyar dolarlık açığı kapatamam der (bkz: oyun teorisi), cari açık bireyin değil devletin çözme sorumluluğu taşıdığı bir problemdir.

    mevcut ekonomide sizin mevduata yatırdığınız para, cari açığın azaltılmasını sağlayacak kredilere harcanmayacak, o krediyi alan şirket arge yatırımları yaparak cari açığı azaltmayacak, %99 ihtimalle finans, hizmet veya inşaat sektörüne yatırım yapacak. çünkü arge yatırımlarının geri dönüşü uzun sürer, çünkü argeye harcanacak para hukuk sistemin düzgün olduğu bir ülkeye ve gelişmekte olan bir ülkeyseniz de, kaliteli işgücünün görece ucuz olduğu bir ülkeye gitmek ister.

    bu durum kesinlikle yanlış ve muhtemelen eleştiriyi yapan kişiyle aynı fikirdeyiz ama burada savunulan nokta devletin ekonomik sistem için öngördüğü büyüme modeli değil bu sistem içinde bireyin kararlarını verirken sistemin dinamiklerine göre değerlendirmesidir. ayrıca mevduat geliri tek başına katma değer yaratmaz, yaklaşık 700 milyar dolarlık bir ekonomide tasarruf oranını artırarak ekonomiyi büyütmek istiyorsanız, en 10 sene ekonomik büyümeyi unutmanız gerekir zira türkiye milli gelirinin yarısından fazlası tüketim üzerinden döner. siz faizleri arttırıp, arge için tasarruf birikmesini sağlamaya çalışırken mevcut sistemin tüketim harcamalarında oluşacak %20'lik bir kayıp ekonomik büyümeye -10 puanın üzerinde bir katkı yapar.

  • anlamadığınız nokta şu: ümit hoca tam bir devlet adamı basireti gösterdi.

    bir kere mansur yavaş'ı zafer partisinin adayı olarak göstermedi. zaten mansur bey ile görüşmemiş.

    milli mesele olarak gördüğü 2023 seçimlerini, partisinin üstünde bir aday ile kazanılabileceğini söylemiştir.

    açıkçası diyor ki; heeey 6'lı masa! bırak egonu, halkı dinle! mansur'u aday göster, ben de destekleyeceğim.

    aksi durumda yol haritasını da açıkladı hoca. eğer 6'lı masadan mansur yavaş dışında bir aday çıkarsa, biz mansur beye teklifte bulunuruz, eğer kabul etmezse biz kendi adayımızı çıkarırız.

    ümit hoca çok büyük iş yaptı. anlamadan dinlemeden ahkam kesmeyin.

  • süper olay.

    ekran görüntüsüne gerek yok, twitter'da #receptayyiperdoğan yazıp aratırsanız nadide örneklerine tanıklık edebilirsiniz.

  • kadin israrla odemek istiyorsa bi beklentiye girmeyin.
    kahveleri ben odeyeyim bari diyip hesabi size birakiyorsa devami gelecektir.
    hesap geldiginde kadin ölü taklidi yapiyorsa masrafli biri olacagi kesindir.
    hesap geldiginde erkek ölü taklidi yapiyorsa fakirdir, ac karnini doyurmaya gelmistir. doyurun sevaptir

  • tarihe not düşülmesi gereken bir başka türk hava yolları rezaleti ama bu seferkininin hikayesinin üstüne hbo otursa mini bir sezon dizisi bile çıkabilir o derece değişik. ayrıca türk hava yolları da böyle böyle mağduriyet koleksiyonu yapmaya devam ededursun artık itibarları gözümde metro turizm seviyesine inmiştir.

    biz 17:40’ta tk 7248 uçuşu için uçağa gitmek üzere yer servisine alındık yaklaşık 5 dakikalık bir yolculuktan sonra uçağın dibine geldik ama kapılar açılmadı. bekliyoruz bi uçak var karşımızda gitmek istiyoruz ama gidemiyoruz. uçak da küçük embraer olanlarından hani sanki "bakın nasıl uçağımız güzel mi yeni aldık" diye böyle sergiliyorlar içerde biz ise 40-50 kişi nefes nefese güneşin vurduğu pist sıcağı ise yüzümüzde. neyse on dakika içerde bekledikten sonra yan taraftan bi vip dolmuşu geldi içinde 4-5 takım elbiseli adam ve birkaç güzel giyinimli kadın. bunların direkt uçağa alındığını gördük. hal böyle olunca yaşlıca bi amcaya fenalık geldi önce, sonra cinnet geçirdi kapıyı yumruklamaya, tokatlamaya başladı. bunun üzerine benim de süper kahramanlık dürtüm ister istemez harekete geçti. kapının acil durum çıkışına yarayan kırmızı düğmesini indirmeye başladım. -zaten hep içimde bi tuhaf ukte idi bu tür düğmelere basabilmek bir gün-. yalnız ben bu düğmeyi tam kavrayamadım ve kapı açılmadı bi türlü. yardım isteyeyim bari dedim sonra ulan süper kahraman yardım ister mi hiç diye biraz daha çektim parmağım kanadı. en son dayanamadım "pardon şunu indirebilir misiniz siz de?" dedim ve o sırada diğer kapıların da acil düğmesine bastılar, tüm kapılar açıldı. yaşlı adam ve bir kaç kişi beraber hızlıca görevlinin üstüne haklı bir şekilde kızarak yürümeye başladılar.

    “biz kümeste hayvan mıyız, kaç dakikadır bu sıcakta bekliyoruz otobüste?, neden bize kapıları açmıyorsunuz? vip'leri beklemek zorunda mıyız..niye bi açıklama yapmıyorsunuz?”

    yaşlı amca yer görevlilerine kızdıktan sonra kendinden geçip hostes ve pilotlara da kızdı. (ben bu yaşlı adamın eski ünlü hakem ve de milli hakem kurulu başkanı bülent yavuz olduğunu öğreniyorum. onu da uçaktaki 6 numaralı sivok beşiktaş formalı reyisten öğreniyorum. o da akşamki gençlerbirliği beşiktaş maçına gidiyormuş tek başına destek için. -gidemedi-)

    biz uçaktayken biraz sonra yardımcı pilot anons yaptı yüzünde anlamlandıramadığım bir gülümseme.

    “ya bizim bilgimiz dahilinde olmadan sizi uçağa davet etmişler, o yüzden sizi çıkarmak zorundayız. teknik bir sorun var sonra durumdan haberdar ederiz” dedi. herkes kabin bagajlarını geri aldı ve uçaktan çıktı. otobüse binerken artık iyice sosyal bir deneye maruz kaldığımızı düşünüyorum ve de bekleme salonuna giderken farkettik ki vip’ciler de bizimle beraber bu sefer aynı otobüste. o da ayrı bi komedi. vip dolmuşu ile dönseler daha bi komedi olurdu sanırım. bi tane aşırı zengin abla da gelip şikayet etti en sonunda.

    “biz vip’den çıktık, geri dönmemiz gereken yer de vip olması gerekirken neden burada ( bu fakirlerin arasında) bekliyoruz, anlamadım”.

    ablanın mağduriyeti elite plus mağduriyet bizimkisi basic, classic. öyle de olsa zengin de olsa ablaya ben hak verdim ve kendisinin mağduriyetini birazcık da olsa giderme adına araya mesafe koydum. orda beklerken sorunun ne olduğunu söylemediler, teknik arıza dediler, pilotun uçağı işgal(!) ettiğimizden dolayı kızdığını söylediler, birbirinden çelişkili cevaplar, birbirlerini anlamakta ve bize anlatmakta sorun çeken thy ve tgs görevlileri, atar yapan ego kasan yöneticileri olan ise gariban yolcuya. ulan ben hadi gencim az da sabırlı bi insanım yanımda 80 yasında bir dede vardı "niye buraya geldim" diye söylene söylene uzaklaştı vazgeçti uçuştan. ekranda ise periyodik olarak artan gecikme süresi. 45 dakika, 1 saat 5 dakika, 1 saat 20 dakika..vs

    asıl, 2 saate yakın bir rötardan sonra uçağa bindiğimizde ise suratımıza yedik fatality yumruğunu. "taksi sıramız 12, yaklaşık 45 dakika sonra kalkışı planlıyoruz".

    yani dünyanın bütün firmalarının bütün uçakları rötar yapabilir, bu havacılığın içinde olan bişey ancak bunu insan gibi ekrana yazarlar baştan bilgilendirirler, böyle thy gibi insana gluglu yours deyip hindi muamelesi yapmazlar. insan gibi açıklama yaparlar. yolcunun mağduriyetini giderirler bir şekilde. thy koltuklarında kıbleyi gösteren uygulamalar yapacağına biraz da elemanlarına yol yordam göstersinler. hepsi şaşırmış yönlerini. dün uçuştan 30 kişi vazgeçti umarım hepsi de hakkını arayacaktır bir şekilde. benim de elimden geleni şimdilik bu.